လြယ္ကူစြာ ဝယ္ယူ သုံးစြဲေနေသာ ဝါးတူ၏ အႏၱရာယ္

ျမန္မာႏုိင္ငံ စားေသာက္ကုန္ ေရာင္းခ်ေနသည့္ ေစ်းဆုိင္မ်ား၏ ၉၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေလာက္တြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ သုံးစြဲေနေသာ တ႐ုတ္ အစားအစာႏွင့္ ယခုေနာက္ပိုင္း ယုိးဒယား၊ ဂ်ပန္၊ ကုိရီးယား စားေသာက္ ဖြယ္ရာ၊ ရွမ္းစားစရာမ်ား အားလုံးအတြက္ စားေသာက္ရာတြင္ အသုံးျပဳ ေနေသာ တစ္ခါသုံး ဝါးတူ (Chopsticks) သုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ကင္းစင္ ႏုိင္တယ္။ စားေသာက္မႈ အတြက္ အႏၲရာယ္ ကင္းတယ္လုိ႔ ယူဆလာၾက ရာကေန တစ္ႏုိင္ငံ လုံးမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးစြဲလာေနတာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

အမွန္ေတာ့ တစ္ခါသုံးဝါးတူ သုံးတုိင္း အႏၲရာယ္ ကင္းတယ္ဆုိတာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ ဒါကလည္း ၾကည့္လုိက္ရင္ ျဖဴျဖဴ၊ ဝါၾကင္ၾကင္ အေရာင္ေလးေတြ ရွိတဲ့ ဝါးတူကုိ ဘယ္လုိ ထုတ္လုပ္ၿပီး ေစ်းကြက္ထဲ မပုိ႔ခင္ ဘာေတြသုံးၿပီး ဘယ္ခြၽတ္ ေဆးေတြ သုံးတယ္ဆုိတာ မသိၾကတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါးတူေတြျပဳ လုပ္တဲ့အခါ ဝါးတူျပဳလုပ္တဲ့ စက္႐ုံေတြမွာ ပထမဦးဆုံးဝါး တူအရြယ္အရွည္ ေလးေတြရေအာင္ ဝါးေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ ၾကပါတယ္။ ၿပီးရင္ စက္ထဲထည့္ၿပီး တူတံအၾကမ္း ထည္အေခ်ာင္း ေလးေတြျဖစ္ေအာင္ ေလးေထာင့္ပုံ အေခ်ာင္း ေလးေတြ စိတ္လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီတူတံ အၾကမ္းထည္ ေလးေတြကုိ ေျခာက္ သြားေအာင္ အပူခန္းထဲမွာ မီးကင္ပါတယ္။ ေျခာက္သြားတဲ့ တူတံအၾကမ္း ထည္ေလးေတြကုိ ျဖဴသြားေအာင္ အလြယ္တကူ မႈိမတက္ ႏုိင္ေအာင္ လုံၿခံဳေအာင္ ဖုံးအုပ္ၿပီးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုံပိတ္ မွန္လုံခန္းထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ကန္႔ (Sulphur) ဓာတ္ေငြ႕နဲ႔ ေပါင္းတင္ သလုိမ်ဳိး ဓာတ္ေငြ႕တုိက္ ေပးပါတယ္။

အဲဒီလုိ ကန္႔ေငြ႕တုိက္တာ ၄၈ နာရီနီးပါး ၾကာေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္ျခင္း အားျဖင့္ တူတံေလးေတြ အေရာင္စြဲ ေနရာကေန ျဖဴေဖြး လာေပမယ့္ အဲဒီတူတံေတြမွာ ဆာလဖာဒိုင္ ေအာက္ ဆုိက္ (Sulphur dioxide) စြဲကပ္ က်န္ေနခဲ့မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီလုိကန္႔ေငြ႕နဲ႔ ေပါင္းတင္ အေရာင္ခြၽတ္ၿပီးသား တူေခ်ာင္းပုံ အၾကမ္းေတြကုိ ပုံေဖာ္စက္ထဲ ထည့္ၿပီး ပုံေဖာ္ရ ပါတယ္။ တူေခ်ာင္း ပုံသဏၭာန္ ေပၚသြားတဲ့ ဝါးတူေလးေတြကုိ ေျပာင္ေခ်ာ၍ လွသြားေအာင္ အေရာင္တင္စက္ ထဲထည့္ၿပီး ေရနံဖေယာင္း (Paraffin)နဲ႔ အေရာင္တင္ တုိက္ေပးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာလည္း ေရနံ ခ်က္ရာက ရရွိေသာ ေဘးထြက္ အပုိပစၥည္း ေရနံဖေယာင္းထဲမွာ Polycyclic aromatic hydrocarbon ျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ဓာတ္ေတြ ပါရွိပါတယ္။ အဲဒီအေရာင္ တင္ၿပီးသား တူတံေတြကုိေတာ့ ပလတ္စတစ္ အိတ္ေတြနဲ႔ ထုတ္ၿပီး ျဖန္႔ခ်ိပါ ေတာ့တယ္။ စက္႐ုံေတြမွာ ဒီလုိတူတံေတြ ထုတ္တဲ့အခါ မႈိတက္ၿပီး အရည္အေသြးမမီ အေရာင္ မည္းညိဳေနတဲ့ တူေတြကို စက္႐ုံေတြက ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္ အ႐ႈံးမခံႏုိင္တဲ့ အတြက္ Hydrogen peroxide ေဆးရည္ေတြပါတဲ့ အရည္ထဲ ထည့္ျပဳတ္ၿပီး ျဖဴသြားေအာင္ လုပ္ၾက ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ဆုိလွ်င္ ပုိျဖဴသြားေအာင္ Sodium pyrophosphate ေတြပါ ထည့္ျပဳတ္ ေၾကာင္းသိရပါတယ္။

အဲဒီလုိ ဓာတုပစၥည္းေတြ သုံးၿပီး စီးပြားေရး မ်က္ႏွာ တစ္ခုတည္းသာ ၾကည့္ၿပီး ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ တူေတြမွာ ဓာတုၾကြင္းက်န္ ကပ္ၿငိပစၥည္းေတြ ကပ္က်န္ေနတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ၿပီး တူတံေတြ ထုတ္လုပ္ၾကတဲ့ ဘယ္စက္႐ုံကမွ ၾကြင္းက်န္ ဓာတုပစၥည္း ေတြကုိ ျပန္လည္ သန္႔စင္ေပးတာ စိတ္ခ်ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ တာမ်ဳိး မရွိေၾကာင္း သိရ ပါတယ္။ ဒီလုိ တူတံေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ကပ္လ်က္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္မွာ အမ်ားဆုံး တြင္က်ယ္စြာ ထုတ္လုပ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ထဲကုိ ေစ်း ကြက္တင္ ေရာင္းခ်ေန တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း တင္သြင္းလာတဲ့ စားေသာက္ကုန္ မ်ားကုိေတာ့ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီး ဌာနမွ စစ္ေဆးၿပီး ေဘးထြက္ ဆုိးက်ဳိးႏွင့္ အႏၲရာယ္ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးလ်က္ ရွိပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အစားအေသာက္မ်ားကုိ တုိက္႐ုိက္ သယ္ယူ စားသုံးေနတဲ့ တူတံေတြကိုေတာ့ တစ္ခါမွ စစ္ေဆးတာ မၾကားမိပါဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္လည္း နာမည္ႀကီး ဟုိတယ္ႀကီး ေတြမွာ စတီး တူတံေလးေတြ၊ ေငြတူ တံေလးေတြသာ ခ်ထားေပးတာ သတိထား မိပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြက ေရေႏြးႏွင့္ ျပဳတ္ ပုိးသတ္ၿပီး သုံးစြဲလွ်င္ ပုိအႏၲရာယ္ ကင္းႏုိင္ပါတယ္။ အခုေခတ္ အေန အထား အရ နာမည္ႀကီး စားေသာက္ဆုိင္ေတြ အပါအဝင္ လမ္းေဘး ညေနခင္းထြက္ ေစ်းဆုိင္အဆုံး အထက္ပါ ဝါးတူေတြကုိ ေနရာအႏွံ႔ သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္တဲ့ စားသုံးရာမွာ အႏၲရာယ္ကင္း တူတံေတြ အျဖစ္ ေက်နပ္ ဝမ္းေျမာက္စြာ လက္ခံ သုံးစြဲေနၾကတာ ေတြ႕ေနရသည့္ အတြက္ တစ္ခါသုံး ဝါးတူ သုံးစြဲတုိင္း အႏၲရာယ္မရွိ ေဘးကင္းတယ္လုိ႔ ထင္ေနမယ့္ အထင္လြဲ ေနတာေတြ မျဖစ္ေစဖုိ႔ ေရးသား လုိက္ရပါသည္။ ။
ေမခ်ဳိ(ထားဝယ္) – ျမဝတီ