လြန္ခဲ့တဲ့ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၀) ရက္ေန႔က ရန္ုကုန္မွာ (၁၂) ႀကိမ္ေျမာက္ (၄) ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဖိုရမ္ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာနဲ႔ တရုတ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တက္ၾကပါတယ္။ ဒု-ဝန္ႀကီးအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမို႔ ယူနန္ျပည္နယ္ ဒု-အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး တက္ေရာက္ပါတယ္။ အရင္ကလဲ (၂၀၀၃) နဲ႔ (၂၀၀၉) မွာ ျမန္မာျပည္မွာ က်င္းပဖူးပါတယ္။ (၁၉၉၉) မ်ာ ကုမင္ၿမိဳ ႔ေတာ္က စလိုက္တဲ့ ေဒသဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္လို႔ စာတမ္းေတြဖတ္ၿပီး ႏီွေႏွာဖလွယ္ေနၾကတာ (၁၆) ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ ထူးျခားတာကေတာ့ ကိုးကန္႔ေဒသမွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခ်ိန္နဲ႔ တုိက္ဆုိင္ေနတာပါ။
ေတာင္ပတ္လည္ ဝိုင္းေနတဲ့ ယူနန္ျပည္နယ္ကို ထြက္ေပါက္ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ေလးႏိုင္ငံ စီးပြားေရးစႀကၤန္ တည္ေထာင္ဖို႔ အရင္ဆံုး အႀကံျပဳသူဟာ ယူနန္ပါေမာကၡ ျဖစ္ပါတယ္။ ယူနန္ပညာရွင္ေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး စတင္ေဆြးေႏြးတဲ့ အယူအဆျဖစ္လို႔ “ကုမင္ေရွ ႔ေဆာင္မႈ” လို႔ လူသိမ်ားပါတယ္။ အဓိက ဦးတည္တာက တရုတ္-အိႏိၵယ ကုန္သြယ္ေရးျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာက အျဖည့္ခံသေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ပါဝင္ေနတာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိႏိၵယဘက္က စိတ္ပါလက္ပါ မရွိတာေၾကာင့္ (၂၀၁၃) ေရာက္ေတာ့မွ အိႏိၵယ-တရုတ္ (၂) ႏုိင္ငံ ပူးတြဲေလ့လာေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းႏုိင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အယူအဆကို အိႏိၵယက အရင္ဆံုး တင္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၁၉၉၇) က တည္ေထာင္တဲ့ “ဘဂၤလား ပင္လယ္ေကြ႔ ဦးေဆာင္မႈ” အစီအစဥ္ BIMSTEC မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏိၵယ၊ သီရိလကၤာ၊ ထုိင္း၊ ျမန္မာ၊ နီေပါလ္ နဲ႔ ဘူတန္ (၇) ႏုိင္ငံ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (၇) ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးနဲ႔ (၄) ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကို လက္ေတြ႔ျပတဲ့အေနနဲ႔ ကားအစီး (၂၀) ေက်ာ္ဟာ ကာလကတၱား၊ ဒါကာ၊ အင္ဖာ၊ မိုေရး၊ တမူး၊ မႏၱေလး၊ လာရိႈး၊ ေရႊလီ နဲ႔ ကုမင္တို႔ကို (၂၀၁၃) က ခရီးထြက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိႏိၵယ ဦးေဆာင္တဲ့ (၇) ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွာ အႀကံဳဝင္တဲ့ ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ အိႏိၵယ အျမန္ကားလမ္းဟာ ေရွ ႔ႏွစ္မ်ာ ၿပီးစီးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ တရုတ္ ဥိးေဆာင္တဲ့ (၄) ႏုိင္ငံ စီးပြားေရးစႀကၤန္က ပိုၿပီး အလားအလာ ေကာင္းေနပါတယ္။ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ ေဒၚလာသန္း (၄) ေသာင္း ရင္းႏီွးမယ္လို႔ တရုတ္က ဆုိပါတယ္။ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆုိတာ ေအးခ်မ္းစြာ ၿပိဳင္ဆုိင္ စီးပြားရွာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ စြမ္းရည္ရွိသူက အမ်ားဆံုး အက်ဳိးခံစားရဖြယ္ ရွိပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ ေဘာင္ေအာဖိုရိမ္ရဲ ႔ (၂၀၁၄) ထုတ္ အစီရင္ခံစာမွာ အာရွ (၃၇) ႏုိင္ငံရဲ ႔ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ စြမ္းရည္ကို ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီထဲမွာ စကၤာပူ က ပထမ၊ ေတာင္ကိုးရီးယား က ဒုတိယ၊ ေဟာင္ေကာင္ က တတိယ၊ ထုိင္ဝမ္ က စတုတၳ တို႔ျဖစ္ၿပီး၊ ဂ်ပန္ က အဆင့္ (၇) နဲ႔ တရုတ္ က အဆင့္ (၉) မွာ ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က (၂၈) ရွိၿပီး၊ အိႏိၵယက အဆင့္ (၃၅)မွာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာကိုေတာ့ အခ်က္အလက္ မရႏုိင္လို႔ဆုိၿပီး စာရင္းထဲေတာင္ ထည့္မထားပါဘူး။
အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာ၊ တရုတ္ (၄) ႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဟာ ျမန္မာကတဆင့္ တရုတ္-အိႏိၵယ ကုန္သြယ္ေရးကို ျမွင့္တင္မယ့္ အစီအစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယ-တရုတ္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးကို (၁၉၆၂) ခုႏွစ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲၿပီးကတည္းက ပိတ္ထားတာ အႏွစ္ (၅၀) ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း (၃) ခုရွိတဲအနက္ Sikkim ျပည္နယ္က “နသူလား” ေတာင္ၾကာလမ္းကို ၂၀၀၆ မွာ ျပန္ဖြင့္ေပမယ့္ ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္မလာပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းကိုျဖတ္ၿပီး အိႏိၵယ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ဆက္သြယ္ဖုိ႔ တရုတ္က ႀကိဳးပမ္းလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၄) ႏုိင္ငံ စီးပြားေရးစႀကၤန္ တည္ေဆာက္ဖို႔ စိတ္ကူးစဥ္က ဗမာစစ္အစိုးရဟာ တရုတ္အစိုးရကို အားကိုေနတာမုိ႔ တရုတ္ စီမံကိိန္းဟာ အလားအလာ ေကာင္းေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္ၾကာတာနဲ႔အမွ် ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။
တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ အာဏာရခ်ိန္ကစၿပီး အိႏိၵယနဲ႔ နယ္နိမိတ္ ျပႆနာေပၚတဲ့အတြက္ ၁၉၆၂ မွာ နယ္စပ္စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားပါတယ္။ စစ္ရပ္ဆုိင္းေပမယ့္ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ နယ္နိမိတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး (၂) ႏုိင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူႏုိင္ေသးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ နယ္စပ္ေဒသဟာ စစ္နယ္ေျမ ျဖစ္ေနတာမုိ႔ အခ်ိန္မေရြး ပဋိပကၡ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမွာ ၿပိဳင္ဘက္ႏုိင္ငံႀကီးေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ တိုက္ရိုက္အေပးအယူလုပ္ဖို႔ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနပံု ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းဟာ တရုတ္အတြက္ေရာ၊ အိႏိၵယအတြက္ပါ အေရးပါလာပါတယ္။ ယူနန္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို တရုတ္လိုလားသလို အိႏိၵယကလည္း အေရွ ႔ေျမာက္ေဒသကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အိႏိၵယ နဲ႔ တရုတ္ကို လိမၼာပါးနပ္စြာ ကိုင္တြယ္ၿပီး မိမိအက်ဳိးစီးပြား ျမွင့္တင္ဖို႔ ျမန္မာအတြက္ အခြင့္အလမ္းေပၚလာပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရး၊ စြမ္းအင္၊ အေျခခံ အေဆာက္အအံုနဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမွာ (၄) ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ကိစၥအေၾကာင္း စာတမ္း (၁၂) ေစာင္ ဖတ္ၾကားပါတယ္။ စြမ္းအင္ အေျခခံ အေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ေရးကို အထူးစိတ္ဝင္စားေၾကာင္း ဒု-ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေျပာသြားတာကိုၾကည့္ရင္ (၄) ႏုိင္ငံ စီးပြားေရးစႀကၤန္မွာလည္း ျမန္မာဟာ သယံဖာတ ေရာင္းစားတဲ့ အဆင့္က တက္ႏုိင္ပါ့မလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
No comments:
Post a Comment