ဗုဒၶဘာသာ (၅) မ်ိဳး

 

ၿမတ္စြာဘုရားက “ေနာင္္အနာဂတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ (၅)မ်ိဳး ကြဲျပားလိမ့္မယ္” ဟု ေဟာေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္လူေတြဟာ ဘာသာအသိတရား တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေခါင္းပါးလာၿပီ။ ဘုရားေတာင္ မွ ထိျခင္းငါးပါးနဲ႔ ဦးခ်ရေကာင္းမွန္း မသိၾကေတာ႔ပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနေတြကို ႀကိဳ၍သိလို ျမတ္စြာ ဘုရားက ေဟာေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ 

အဲ့ဒီ ဗုဒၶဘာသာ(၅) မ်ိဳးကေတာ့...

 (၁) ကုလဗုဒၶဘာသာ

 (၂) လာဘဗုဒၶဘာသာ

 (၃) ဘယဗုဒၶဘာသာ

 (၄) သဒၶါဓိကဗုဒၶဘာသာ

 (၅) ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ

၁ ။ ကုလဗုဒၶဘာသာ

ကုလ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ရိုးရာဗုဒၶဘာသာကို ေျပာတာပါ။ မိဘ ဗုဒၶဘာသာမို႔ သားသမီးက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာ ရတာပါ။ မိဘက ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ သားသမီးကလည္း ခရစ္ယာန္။ ဒါကို မိရိုးဖလာ ကုလဗုဒၶဘာသာေပါ့။ မိဘက ဗုဒၶဘာသာမို႔သာ သားသမီးက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာ ရတာပါ။ ဘုရားရွင္ ဘာလို႔ပြင့္မွန္းလည္း မသိ၊ ဘုရားက ဘာတရား ေဟာမွန္းလည္း မသိ၊ ကိုးကြယ္ေနတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ဘာေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရမွန္းလည္း မသိ။ တရားေတာ္ကို ဘာ ေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရမွန္း မသိ၊ ဘုရားကို ဦးခ်တာ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဦးခ်မွန္း မသိ၊ ဘာ ေၾကာင့္ ဒီေလာက္ရုိရိုေသေသနဲ႔ အေလးျပဳေနမွန္းကို မသိတာ။ လုပ္ေတာ့ လုပ္ေနတာပဲ။ အသိပညာ ဘာမွ မပါတာ ကုလ ဗုဒၶဘာသာပါ။

၂ ။ လာဘဗုဒၶဘာသာ

လာဘ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ လာဘ္လာဘလိုလို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာာသာမ်ိဳးကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီဘဝ စီးပြားေရးေလးမ်ား တက္မလားဆိုၿပီးမွ ဘုရားကိုးကြယ္တာမွာ ေရြးၿပီးကိုးကြယ္တယ္။ ဒီဘုရားကို ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္၊ ဟိုဘုရား ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့ျဖင့္ စီးပြားေရး တက္တယ္ဆိုၿပီး ေရြးကိုးကြယ္တာ လာဘ ဗုဒၶဘာသာပါ။ ဘုရားကိုးကြယ္မွသာ လာဘ္ေပါမ်ားမယ္ဆိုရင္ ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ေတြ ဘာလို႔ လာဘ္ရႊင္ေနလဲ။အဓိကက စီးပြားျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ဘုရားေႀကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ဝိရိယ၊ သတၱိ ေၾကာင့္ပါ။ အိမ္ျခံ ဝယ္မယ္/ေရာင္းမယ္။ အိမ္ေန ရာ ေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ရက္ရာဇာ၊ ျပႆဒါး ေရြးေနတာေတြ။ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေပၚမွာ ဘုိးေတာ္၊ ဘြားေတာ္ပံုေတြကို တင္ ထားတာေတြ။ ကိုႀကီးေက်ာ္၊ မႏွဲေလး အစရွိတဲ့ နတ္ေတြ ကုိးကြယ္တာေတြ။ ေဗဒင္ေတြ ယံု ၾကည္ၿပီး ယၾတာေတြ ေခ်လိုက္ၾက စသည့္ လာဘ္လာဘမ်ား လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္ေနၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚပါတယ္။

၃ ။ ဘယဗုဒၶဘာသာ

ဘယ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ေဘးကိုေၾကာက္လို႔ ကိုးကြယ္တာကို ေခၚပါတယ္။ အႏၲရာယ္ကင္း ဖို႔၊ ေဘးရွင္းဖို႔၊ အသက္ရွည္ဖို႔၊ က်န္းမာဖို႔၊ ဒီလိုအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဘုရားကိုးကြယ္တာကို ဘယ ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚပါသည္။ ဒီဘုရားကို ကိုးကြယ္မွ အသက္ရွည္မည္သာဆိုရင္ ဘုရား မကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္ေတြ အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ေနႀကတာ ဘာလို႔ပါလဲ။ဘာမွမသိဘဲ ရမ္းကိုးကြယ္တာ ကုလ ဗုဒဘာသာ၊ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္တာကို လာဘ ဗုဒၶဘာသာ။ ေဘးေႀကာက္ၿပီး အကုိးအကြယ္ မွားေနတာ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ။ ဒီ ကုလ၊ လာဘ၊ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ (၃)မ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာမ်ားဟု ေခၚပါသည္။ ဟိုလူ မပါ။ ဒီလူမပါ။ ဟုိလူ႔ ပသပါတယ္။ ဒီလူ႔ ပသပါတယ္။ လက္ညႈိးထိုး ခြက္လွန္ လုပ္ေနတာ ေတြကို ဘုရားက သူေတာင္းစား ဗုဒၶဘာသာပါတဲ့။ခႏၶာမွာ အသိ၊ ဘာသာေရး အသိဓာတ္ခံနည္းေတာ့ လိမ္စားေနတဲ့သူေတြက လိမ္လို႔အရမ္း ေကာင္းေနပါတယ္။ ဘုရားလည္း ကိုးကြယ္ရေသး၊ တရားလည္း ကိုးကြယ္ရေသး၊ ဆြမ္းဦးကို လည္း ေလာင္းလွဴရေသး၊ သာသနာေတာ္ကိုလည္း ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ ဆက္ ကပ္ရေသး။ ဘာအတြက္ ဒါေတြ လုပ္ေနရတာလဲ? ဘာအတြက္ သာသနာကို ခ်ီးေျမွာက္ေန တာလဲ? ဘာအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္ ေနတာလဲ? စဥ္းစားပါ။ ေဝဖန္ပါ။ သံုသပ္ပါ။

၄ ။ သဒၶါဓိကဗုဒၶဘာသာ

သဒၵါဓိကဗုဒၶဘာသာဆိုတာ သဒၵါတရားကို အရင္းခံပါတယ္။ သဒၵါတရားဆိုတာ ယံုၾကည္ခ်က္ ပါ။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို တကယ္သက္ဝင္ ယံုၾကည္တာကို ေခၚပါတယ္။ ယံုၾကည္တဲ့ေန ရာမွာလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုၾကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါနဲ႔၊ မွားမွားယြင္းယြင္း ယံုၾကည္တဲ့ မိစာၦ သဒၵါဆိုၿပီး (၂)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ သမၼာသဒၵါ မွန္မွန္ကန္ကန္ယံုၾကည္ခ်က္ဆိုတာ သစၥာတရားကို သိေတာ္မူတဲ့ ျမတ္စြာဘုုရားဟာ ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကို သူသိသကဲ့သုိ႔ ေမတၱာ၊ ဂရုဏာ ေတာ္ အျပည့္နဲ႔ သစၥာေလးခ်က္၏ အနက္ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါသည္။ ဒီတရားေတာ္ရဲ့ အနက္ေတြကို ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏုိင္ သိေတာ္မူသြားၾကတဲ့ အရိယာသူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ နိဗၺာန္ ဝင္စံ သြားၾကပါတယ္။ နိဗၺာန္ဆိုတာ အို ၊ေသ၊ နာ လြတ္ရာပါ။အေသလြတ္ရာ ျပတတ္လို႔ "ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ပါ၏" ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ဟာ မွန္ကန္ေသာ ယံုၾကည္ခ်က္၊ တရားေတာ္ကို ဘာေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရသလဲ?။ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ကို ႀကိဳစားအားထုတ္လိုက္လို႔ တရားလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း သာ ေလွ်ာက္သြားႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ပါမည္။ ထိုအေသလြတ္ရာသို႔ပို႔ေဆာင္တာ တရားက ပို႔ေဆာင္တာပါ။ ပုဂၢိဳလ္က ပို႔ေဆာင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ထိုတရားေတြ မကြယ္မေပ်ာက္ ေသး တာ ဘယ္သူ႔ေက်းဇူးပါလဲဆိုရင္ သံဃာေတာ္ေတြရဲ့ ေက်ဇူးပါ။ ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူေသာ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ သုတ္ဝိနည္း အဘိဓမၼာတရားေတြကို သံဃာေတာ္ ေတြက ေဆာင္ထားတာပါ။ ပိဋကသံုးပုံကို သံဃာေတာ္ေတြက ေစာင့္ေရွာက္ ထားခဲ့တာပါ။ သံဃာေတာ္ကို ယံုၾကည္မႈ၊ ဒါေတြက ရတနာျမတ္သံုးပါးကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ယံုၾကည္ၾကတဲ့ သမၼာသဒၵါ ယံုႀကည္မႈ။ မိစာၦသဒၵါယံုၾကည္မႈက လာဘ္လာဘ ေပါတယ္။ အႏၲရာယ္ ကင္း တယ္ဆိုၿပီး ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ေနတာ မိစာၦသဒၵါ။လာဘ္လာဘ ေပါတယ္ဆိုတဲ့ လာဘဗုဒၶဘာသာ ယံုၾကည္ခ်က္၊ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ ဆိုၿပီး ဘယ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ဗုဒၶရဲ့ ဂုဏ္ေက်ွဇူးကို ဘာမွနားမလည္ဘဲ သူမ်ားက ဦးတုိက္ေနလို႔သာ ရမ္းဦးတိုက္ရတဲ့ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုၾကည္မႈ၊ ဒါေတြဟာ မိစာၦသဒၶါ ေတြပါ။ အေသလြတ္ရာလမ္းကို ျပတတ္လို႔၊ အေသလြတ္ရာ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့လို႔၊ အေသလြတ္ ရာ တရားကိုေဆာင္ ထားႏုိင္လုိ႔ "ရတနာသံုးပါးကို ကုိးကြယ္ပါ၏" ဆိုတဲ့ သမၼာသဒၵါ။ အႏွစ္ သာရ မရွိတာကို မရွိဘူးလို႔ သိပါတယ္၊ အႏွစ္သာရ ရွိတာကိုု ရွိတယ္လို႔ သိပါတယ္၊ မွား တာကို မွားတယ္လို႔ သိတယ္၊ မွန္တာကို မွန္တယ္လို႔ သိတယ္၊ သိတဲ့အျပင္ အမွားလမ္းကို ေရွာင္၊ အမွန္လမ္းကို ေဆာင္တာသည္ သမၼာသဒၵါရွိတဲ့ သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ။

၅ ။ ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ

သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကို ပညာဓိက ဟုေခၚသည္။ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာ သာဟာ တရားေတာ္ကို ယံုၾကည္တယ္။ တရားေတာ္ကို ဘယ္လိုယံုၾကည္တာလည္းဆိုေတာ့ ရမ္းယံုၾကည္တာမဟုတ္ဘဲ ခႏၶာအသိနဲ႔ အေသအခ်ာသိၿပီး ယံုတယ္။ ထိုသို႔သိတာကို ပညာ ဟုေခၚပါသည္။ သစၥာေလးပါးကို အေသအခ်ာ ပညာနဲ႔သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊ ျဖစ္ပ်က္ ျမင္တာ ခႏၶာက ျမင္တာလား? ပညာက ျမင္တာလားဆိုေတာ့ ပညာက ျမင္တာပါ။ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ။ ဘုရားက မင္းတုိ႔ခႏၶာထဲမွာ ျဖစ္္တာနဲ႔၊ ပ်က္ တာပဲ ရွိတာလို႔ ေဟာခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ကိုယ္တိုင္ သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိၿပီး က်င့္ႀကံလိုက္ ေတာ့ ျမင္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတာ့ ယံုၾကည္လာတယ္။ ယံုၾကည္ေတာ့ သဒၵါ၊ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ တာက ပညာ။ ထိုေႀကာင့္ သဒၵါနဲ႔ပညာဟာ သြားၿပီး တြဲေန8ပါတယ္။သဒၵါတရား မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖင့္သာ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ အပၸါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါ ၏။ ဒို႔မွာ အပၸါယ္မ်ိဳးေစ့ေတြ၊ အပၸါယ္က်ေၾကာင္းကံေတြ လုပ္ထားတာရွိၾကပါတယ္။ ဒါေတြကို ဘယ္သူမွ ဝင္တားလို႔ မရပါဘူး။ သူ႔ကို တားခ်င္ရင္၊ သူ႔ကို အက်ိဳးမေပးေစခ်င္ရင္ ဘာနဲ႔ ျဖတ္ရမလဲဆိုေတာ့ ဉာဏ္နဲ႔ျဖတ္ရမယ္။ ဉာဏ္နဲ႔ျဖတ္လိုက္လို႔ ျဖစ္ပ်က္မဂ္ဆိုက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ မွာ သဒၵါလည္း ပါတယ္၊ ပညာလည္း ပါတယ္။ ဒါသည္ သဒၵါဓိကႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါသည္။ သဒၵါဓိကႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ အထက္တန္း ဗုဒၶဘာသာပါ။

 (ဒီဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိုဳးအေႀကာင္းအား အရွင္ေဇာတိကသာရ(စဥ့္ကူး) ေရးးသားပူေဇာ္ခဲ့သည့္ မိုးကုတ္ၿမိ့ဳ၊ ကုန္းျမင့္သာရပ္၊ ဓမၼရံသီရိပ္သာ၊ ပဓာနနာယက ကမၼဠာနစရိယ နယ္လွည့္ဓမၼ ကထိကဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၷသုနႏၵ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိဳးႏွင့္ သစၥာေလး ပါး တရားေတာ္ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္)

Writer : ကိုဇာဏီ(ကံမ)

Source : Myanmar Journal