ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ျပန္ဝယ္ရန္ အေမရိကန္ကုန္သည္မ်ား မ်က္စိက်

 

ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ကုန္သြယ္ရန္ စိတ္၀င္စားေသာ အေမရိကန္ ေက်ာက္မ်က္ကုန္သည္မ်ားက ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ UMFCCI ၏ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေအာက္တုိဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ေတြ႔ဆုံခဲ့ၾကသည္။
အေမရိကန္ ေက်ာက္မ်က္ကုန္သြယ္ေရးအသင္း AGTA ဥကၠဌ Jeffrey Bilgore
 ဦးေဆာင္ေသာ ကုိယ္စားလွယ္ ငါးဦးအဖြဲ႕ႏွင့္ UMFCCI ဒုဥကၠဌ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလး၊  ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း အဖြဲ႔တုိ႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္အေၾကာင္းကုိ  ေဆြးေႏြးရန္ ေတြ႔ဆုံခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
AGTA ဥကၠဌ Jeffrey Bilgore က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္ရေသာ ခရီးစဥ္၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား တုိက္ရုိက္ကုန္သြယ္မႈကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း ပူးတြဲေၾကျငာခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းေျပာသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ဒီကုိလာရတဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ က႑က ကမာၻ႕ဘယ္ႏုိင္ငံႏွင့္မဆုိ တန္ဖုိးခ်င္း ယွဥ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႕ ကုန္စည္ကူးသန္းမႈ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္လာဖုိ႔ အေထာက္အကူျပဳမွာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီမုိကေရစီကုိလည္း ပုိမုိရင့္သန္လာေစမယ္ဆိုတာ ကမာၻကုိ ျပသဖုိ႔ပါပဲ”ဟု Bilgore က ေျပာသည္။
အေမရိကန္ ေက်ာက္မ်က္ကုန္သြယ္ေရးအသင္း ဥကၠဌက ၎တုိ႔အေနျဖင့္ ကမာၻ႕ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္း က႑မ်ားတြင္ supply chain တခုလုံး ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈ ကင္းစင္ေစရန္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေျပာသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေက်ာက္စိမ္း က႑သည္ ကမာၻ႕မည္သည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္မဆုိ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ေၾကာင္း အဆုိပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆုိသည္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တာနဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ လုပ္ငန္းစနစ္ မူေဘာင္သစ္ေတြ ခ်မွတ္ဖုိ႕ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ လုပ္ငန္းေတြ ဘယ္လုိ လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္ဆုိတာ အသိပညာေပးရာကေန ႏွစ္ဖက္အတူ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု Bilgore ကေျပာသည္။
အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အုိဘားမားက ၿပီးခဲ့သည့္လတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား စီးပြားေရး အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ေျဖေလ်ာ့ေပးရန္ ကတိေပးၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ ေက်ာက္မ်က္ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ ေတြ႔ဆုံျခင္းမွာ ပထမဆုံး အႀကိမ္ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ ကုန္သည္မ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေက်ာ္ၾကားေသာ ပတၱျမားကုိ စိတ္၀င္စားၾကေၾကာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ဧရာ၀တီသတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာသည္။
“မၾကာေသးခင္က ေက်ာက္စိမ္းတင္ပုိ႔မႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ မူေဘာင္ေတြအေၾကာင္း သူတုိ႔က က်ေနာ္တုိ႕ကုိ ေမးပါတယ္။ ကမာၻ႕ေစ်းကြက္အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံက ပတၱျမားေတြကုိ သူတုိ႔ တကယ္ စိတ္၀င္တစားလုိခ်င္ေနၾကတယ္” ဟု ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာသည္။
ေက်ာက္မ်က္တင္ပုိ႔မႈမွာ စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈတြင္ ဆက္လက္က်န္ရွိေနေသးသည့္အျပင္၊  ျမန္မာအစုိးရက ေက်ာက္စိမ္းတင္ပုိ႔မႈကုိ တားျမစ္ထားေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။
“ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္က ႀကီးတယ္။ အကယ္၍ အစုိးရက ေကာင္းမြန္နဲ႔ လုပ္ငန္းစနစ္မူေဘာင္ေတြျပဳလုပ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္းတင္ပုိ႔မႈကေန အခြန္ေကာက္မယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကးေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ပတၱျမားေတြက အရြယ္အစားေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါကုိ က်ေနာ္တုိ႔ တန္ဖုိးျမွင့္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ေစ်းကြက္ႀကီးတခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္”ဟု ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဒုဥကၠဌ ေဒါက္တာေအာင္ေက်ာ္၀င္းကလည္း လူမႈေရး အက်ိဳးဆက္မ်ားကို တာ၀န္ခံေသာ၊ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္လာရန္ အလြန္အေရးႀကီးသည္ဟု ေျပာေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။
ယခင္အစုိးရအေနျဖင့္ ေက်ာက္အရုိင္းတုံးမ်ား တူးေဖာ္ ေရာင္းခ်ျခင္းကိုသာ ဦးစားေပးခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ယွဥ္ျပဳိင္လာႏုိင္ရန္အတြက္ တန္ဖုိးျမင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းကို အေလးထား ပ့ံပုိးကူညီရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေအာင္ေက်ာ္၀င္းက ေျပာသည္။
“အေရးႀကီးကေတာ့ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈပါပဲ။ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ မလုပ္ရင္ ေရရွည္တည္တံ့ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး” ဟု ၎က ဆုိသည္။
ျမန္မာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစရန္ အစုိးရအေနျဖင့္  က႑သုံးရပ္ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ေအာင္ေက်ာ္၀င္းက ေျပာသည္။ ၎တုိ႕မွာ သြင္းကုန္ ပုိ႔ကုန္ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား လက္ေတြ႕ႏွင့္ လုိက္ဖက္ညီ တိက်ေစရန္၊ တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္မႈကုိ အားေပးသလုိ ျဖစ္ေနသည့္ သြင္းကုန္ ပုိ႔ကုန္ဆုိင္ရာ အခြန္စည္းၾကပ္မႈမ်ားကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္ႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ က႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစရန္အတြက္ ၾကပ္မတ္ညွိႏႈိင္းေပးမည့္ လြတ္လပ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ သတ္မွတ္ေပးရန္ တုိ႔ ျဖစ္သည္။
“ျမန္မာ့ တန္ဖုိးျမင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ထုတ္ကုန္ စုစုေပါင္းက တႏွစ္လုံးမွ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၀ ပဲ ရွိတယ္။ ထုိ္င္းဆုိရင္ တဘီလီယံေလာက္ကုိ ၀င္ေငြရွိတာ”ဟု ၎က ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ေက်ာက္မ်က္အသင္းအေနျဖင့္ ေက်ာက္မ်က္တန္ဖုိးျမွင့္ လုပ္ငန္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖုိ႔ master plan ကုိ အစုိးရကုိ ေရးဆြဲတင္ျပထားပါတယ္။ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ကုိ မူတည္ၿပီးေတာ့ ကုန္သြယ္မႈ ျမွင့္တင္သြားဖုိ႔ပါ”ဟု ေဒါက္တာေအာင္ေက်ာ္၀င္းက ေျပာသည္။
Inle Advisory Group မွ Peter Kucik က ျမန္မာေက်ာက္မ်က္အေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈ အပါအ၀င္ အေထြေထြအေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ အေမရိကန္အစုိးရက ယခုအပတ္တြင္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေပးႏုိင္ေၾကာင္း အစည္းအေ၀းတြင္ ေျပာသည္။