ကန္-ျမန္မာ ပူးေပါင္းကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ထိုး

 
အေမရိကန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဌာန နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကုန္သည္မ်ားနဲ႔ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္ UMFCCI တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး နားလည္မႈစာခြ်န္လႊာ 17-11-2016 မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးပါတယ္။ က႑ေပါင္းစံု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ အခုလိုလက္မွတ္ေရးထိုးတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာလူထုအပါအ၀င္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုေကာင္းလာမယ္လို႔ UMFCCI တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ကိုေအာင္ေအာင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္ကူးသန္းေရာင္းေရးဌာန ဒုတိယ လက္ေထာက္၀န္ႀကီး Diane Farrell နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကုန္သည္မ်ားနဲ႔ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္ UMFCCI ဥကၠဌ ဦးေဇာ္မင္း၀င္းတို႔ဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မွာ ဒီကေန႔ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာနတခုနဲ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာမွာ ပါ၀င္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ UMFCCI ရဲ႔ ဒုတိယ ဥကၠဌ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလးက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ ပါ၀ါတို႔၊ Energy တို႔ ၊ Aviation တုိ႔ကို ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ပူးေျပာင္းေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ကုန္သြယ္ေရးဌာနနဲ႔ UMFCCI တို႔နဲ႔အတူတူ လက္တြဲၿပီးေတာ့ ေရွ႕ဆက္လုပ္ဖို႔ေပါ့ေနာ္။ ဒါကိုStatement of Intent (SOI) ထိုးတာပါ။”

မၾကာေသးခင္လပိုင္းေတြအတြင္းကပဲ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama က ျမန္မာႏို္င္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ေျဖေလ်ွာ့ေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာအထူးကင္းလြတ္ခြင့္ (GSP) လည္း ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိအေျခအေနေအာက္မွာ အခုလိုလက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္တာဟာ ၂ နိုင္ငံၾကား ပုဂၢလိကက႑ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Farrell က ေျပာပါတယ္။ ခုလို သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးတဲ့ေနာ္မွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတဲ့ ရင္းနွီးျမွပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းေတြ ၀င္ေရာက္လာမွာျဖစ္သလို အရည္ေသြးေကာင္းတဲ့ ျပည္ပပို႔ကုန္ေတြ ထုတ္လုပ္သြားႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသြားမယ္လို႔ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလးကေျပာပါတယ္။

“Infrastructure ေပါ့ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ထုတ္လုပ္တဲ့ပစၥည္းေတြ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ၊ တာ၀န္သိမႈရယ္၊ တာ၀န္ယူမႈလုပ္ငန္းေတြေပါ့ေနာ္ Responsible နဲ႔ Ethical ပစၥည္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ သူ႔တို႔ကမွ တဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာၿပီးေတာ့ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ကိုရမယ္၊ ရၿပီးရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပူးေပါင္းထုတ္လုပ္ဖို႔ ေတြျဖစ္လာမယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္လည္း poverty alleviation ဆုိတာ ဆင္းရဲမႈကို ေလ်ာ့နည္းေအာင္လို႔ တေျဖးေျဖး ဖန္တီးသြားမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။”

ဒါေပမယ့္လည္း ၁၀ စုနွစ္အေတာ္ၾကာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းနဲ႔ အဆက္အဆံျပတ္ေတာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုလို အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိလာေပမယ့္လည္း အေျခခံအေဆာက္အအံုပိုင္းနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္လုပ္သားေတြ လိုအပ္ေနမႈအပိုင္းမွာေတာ့ အေတာ္အားနညး္ေနေသးတယ္လို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ရာမွာ အဓိကက်တဲ့ ေငြေပးေခ်မႈစနစ္နဲ႔ ပါတ္သတ္လို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိေနေသးေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠဌ ေဒါက္တာေက်ာ္ထင္က အခုလိုေထာက္ျပပါတယ္။

“အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုမ်ိဳး ကုန္သြယ္မႈလုပ္တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဘဏ္စနစ္ေတြေပါ့၊ ဘဏ္စနစ္က အခုအခ်ိန္အထိ က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို တိုက္ရိုက္လြဲႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရးမရေသးဘူးေပါ့ေနာ္။ အဓိက အဲဒါမ်ိဳး ျမန္မာႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို တိုက္ရိုက္လြဲႏိုင္ဖို႔ Banking system ေတြ ဘဏ္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္မႈေတြရွိဖို႔လိုတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါမွ က်ေနာ္တို႔က ကုန္က်တာ ပိုသက္သာလာႏိုင္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ၂ ဆင့္ေလာက္။ တျခားႏိုင္ငံတခုက ဥပမာဆို၇င္ စကၤာပူ ေနက်ေနာ္တို႔ လြႊဲရတယ္ ၊ ေနာက္တခုက ျပည္တြင္းဘဏ္နဲ႔ အခ်ိတ္အဆက္ျဖစ္ဖို႔က ေနာက္တခုလုပ္ရတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ေနရတာေတြျဖစ္ေနရတယ္ေပါ့ေလ။ အဆင့္ေတြရွိေနတယ္ေပါ့ေနာ္ ၊ တကယ္လို႔ တိုက္ရိုက္လုပ္လို႔ရမယ္ဆိုရင္ အဲဒီအဆင့္ေတြ ေပ်ာက္သြားတာေပါ့ေနာ္။”

ဒုလက္ေထာက္နိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Farrell နဲ႔အဖြဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ရွိေနစဥ္မွာပဲ အေမရိကန္အာဆီယံ စီးပြါးေရးေကာင္စီ ဥကၠဌ Alexander Feldman နဲ႔ အေမရိကန္စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ နိုင္ငံေတာ္အတို္င္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ မေန႔ကေတြ႔ဆံုၿပီး ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

 ေအာင္ေအာင္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)