ခ်င္းေခ်ာင္း နန္းေတာ္

ေအာက္ထပ္ေဆာင္မၾကီးကို ကိုလိုနီေခတ္လက္ရာတိုက္အိမ္ပံုစံ တည္ေဆာက္ထားျပီး အေပၚတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ရွိ Yihe Yuan ေႏြရာသီနန္းေတာ္ မွ Fu Xiang ပြဲၾကည့္ေဆာင္ကို မွီျငမ္းထားသည္။ ေအာက္ပိုင္းကို အဂၤလိပ္ အိမ္ႀကီးရခိုင္ပုံစံယူထားၿပီး အေပၚပိုင္းကို တရုတ္ ဘုရားေက်ာင္းပုံစံကို ယူကာ အထက္သို႕ ခၽြန္လ်က္ တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး တရုတ္ရိုးရာဆန္ဆန္ အနီေရာင္အုတ္မ်ား၊ အုတ္ၾကြပ္မ်ားျဖင့္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ လက္ရာေျမာက္စြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ရသည္။

အဆိုပါအေဆာက္အအံုကို တည္ေဆာက္စဥ္က ကုန္က်စရိတ္ ရူပီး ၂ သန္းေက်ာ္အကုန္က်ခံတည္ေဆာက္ခဲ့ျပီး ခ်င္းေခ်ာင္း နန္းေတာ္ကိုု ေကာင္းကင္ အျမင့္မွၾကည့္လွ်င္ ၾကယ္ပြင့္ ပုံသ႑ာန္ ျမင္ရရန္ ဒီဇိုင္းထုတ္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္ဟု အဆုိရွိသည္။

စာအုပ္စာတမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ တရုတ္လူမ်ိဳး သူေဌးၾကီး လင္ခ်င္းေခ်ာင္း (Mr. Lim Chin Tsong) ကို တရုတ္ျပည္ ဖူက်န္႔ (Fujian) ျပည္နယ္မွ ျမန္မာျပည္သို႔ ေျခခ်လာခဲ့သည့္ မိသားစုမွ ၁၈၆၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ၎သည္ ေရာ္ဘာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း၊ အထည္အလိပ္ လုပ္ငန္း၊ ဆီလုပ္ငန္း၊ ဆန္ကုန္သြယ္ေရး၊ သတၲဳတူးေဖာ္ျခင္းႏွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္ ေအာင္ျမင္မႈသရဖူ ေဆာင္းႏုိင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ စိန္႔ေပါလ္ ေက်ာင္း(ယခု ဗိုလ္တေထာင္ အထက ၆ ) ႏွင့္ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ တို႕တြင္ အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းစြာ တတ္ ေျမာက္ေစရန္ ပညာသင္ယူခဲ့သူျဖစ္သည္။

၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖခင္ျဖစ္သူ လင္ဆူဟင္းကြယ္လြန္သြားသည့္အခါ အသက္ ၁၈ ႏွစ္သာရွိေသးသည့္ လင္ခ်င္ေခ်ာင္းသည္ ဖခင္၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ဆက္ခံ လုပ္ကိုင္ခဲ့ သည္။ ထိုႏွစ္မွာပင္ သီေပါမင္းႏွင့္ မိဖုရားတို႔ ပါေတာ္မူကာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ၿဗိတိသွ်တို႔ လက္ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ အဂၤလိပ္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးယွဥ္ၿပိဳင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ ရသည္။

ငယ္ရြယ္တက္ၾကြေသာ လင္ခ်င္းေခ်ာင္း သည္ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာမ်ား ဝယ္ယူကာ သူ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို စကၤာပူ၊ ပီနန္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ကြမ္တံု ႏွင့္ အမြိဳင္ တို႔အထိ တိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။လန္ဒန္တြင္ အေျခစိုက္သည့္ ေရနံကုမၸဏီႀကီး ျဖစ္ ေသာ ဘားမားေရနံ ေကာ္ပိုေရးရွင္း (BOC) က လင္ခ်င္းေခ်ာင္းအား ၁၈၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ေဒသတြင္း တစ္ဦးတည္း ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ခန္႕အပ္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းေရနံျဖန္႕ျဖဴးေရးကိုလုပ္ကိုင္ခဲ့ရုံသာမက ပီနန္၊ စကၤာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္ ႏွင့္ အမြိဳင္ ေဒသမ်ားအထိ ေရနံျဖန္႕ျဖဴးေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ေရနံလုပ္ငန္းေၾကာင့္ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ အလြန္ ၾကြယ္ဝလာခဲ့ကာ ေရနံ တင္သေဘၤာမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ ေရာ္ဘာ၊ ဂြမ္း၊ ဆီစက္၊ ဓာတ္သတၳဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ပင္လယ္ ရပ္ျခားတြင္ အေျခစိုက္သည့္ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားထဲတြင္ အခ်မ္းသာဆံုး တ႐ုတ္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့သည္။ လင္ခ်င္း ေခ်ာင္းသည္ ျမန္မာအမည္ ပိုးဥ ေခၚ Tan Guat Tean ႏွင့္ လက္ထပ္ ခဲ့ ကာ သားသမီးရွစ္ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။

လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ ထည္ထည္ဝါဝါ ေနထိုင္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္သကဲ့သို႕ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း သဒၶါတရား ထက္သန္စြာ လွဴဒါန္းသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရးေက်ာင္းမ်ား ႏွင့္ အမ်ိဳး သမီးေဆး႐ံတစ္ရုံ ေဆာက္လုပ္ရန္ ေငြမ်ားလွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္ သူ၏စီးပြားဖက္မ်ားက ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕တြင္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ကျပား ေယာက္်ားေလးမ်ားႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားအတြက္ Anglo Vernacular ေက်ာင္းမ်ားတည္ ေထာင္ ခဲ့သည္။ ေနာက္ ႏွစ္ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္တြင္ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းေက်ာင္းဟု ထင္ရွားသည့္ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းကို တည္ေထာင္ ခဲ့ သည္။ အဆိုပါေက်ာင္းမွ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးထားသည့္ ပညာတတ္ အေျမာက္အျမား ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ တြင္ လာေရာက္ပညာ သင္ယူၾကသည့္ ေဟာင္ေကာင္ႏွင့္ မကာအိုမွ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ပါဝင္သည္ဟု ဆိုေပသည္။

လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဥပေဒျပဳ ေကာင္စီ၏အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ပထမကမၻာစစ္အတြင္းက အစိုးရကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ားေပးခဲ့သျဖင့္ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ ဂုဏ္ထူး ေဆာင္ဘြဲ႕ (OBE) ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခဲ့ရသည္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ တြင္ ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အိႏၵိယႏိုင္ငံမွအပ အျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ဆန္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ျခင္းကို ပိတ္ပင္လိုက္သည့္အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆန္ေစ်း ကြက္ ပ်က္ခဲ့ရကာ လင္ခ်င္းေခ်ာင္း၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တံ့ခဲ့သည္။ လင္ခ်င္းေခ်ာင္း၏ဆန္ ေရာင္း၀ယ္မႈလုပ္ငန္း ပ်က္စီးသြားခဲ့ သည္။ ႐ုတ္ျခည္း စီးပြားက်ခဲ့ကာ သူ၏ ႐ိုးရြိဳက္စ္ကားမ်ား အပါအဝင္ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ေရာင္းခ်ခဲ့ရၿပီး မိတ္ေဆြ မ်ားထံ မွ ေငြ ေခ်း ငွားရသည့္ အေနအထားသို႕ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ထိုအခ်ိန္မွာပင္ ပင္လယ္ကူးမီးသေဘၤာနစ္ျမဳပ္မႈမ်ားႏွင့္ ထပ္မံရင္ဆိုင္ ရျပန္သည္။ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ မိမိႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ခဲ့သူတို႕၏ လိမ္လည္မႈမ်ား၊မွားယြင္းစြာခ်ဳပ္ဆိုမိခဲ့ေသာစာခ်ဳပ္မ်ားေၾကာင့္ သူ၏ကုမၸဏီသည္ အေၾကြးမ်ားျဖင့္ ပတ္လည္၀ိုင္းခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္က အလြန္ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝ ခဲ့ ေသာ တ႐ုတ္သူေဌးႀကီး လင္ခ်င္းေခ်ာင္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔ ရက္မ်ားသည္ ဆင္းရဲ သား လူမြဲတစ္ေယာက္ အျဖစ္ ဘ၀နိဂုံးခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ လင္ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ ခ်င္းေခ်ာင္းနန္း ေတာ္ ႀကီး ဖြင့္လွစ္ၿပီး သုံး ႏွစ္အၾကာ ၁၉၂၃ ခု ႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၅ ရက္တြင္ ႏွလုံးေရာဂါျဖင့္ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ ရက္တြင္ ခ်င္းေခ်ာင္း နန္းေတာ္ ကို ေဒ၀ါလီခံ ေၾကြးသိမ္းပစၥည္းအျဖစ္ေၾကညာခဲ့သည္။

ခ်င္းေခ်ာင္းနန္းေတာ္သည္ ဂ်ပန္ လူမ်ိဳး ေၾကြးရွင္တစ္ေယာက္၏လက္သို႔ ပထမဆံုး ေရာက္ရွိသြားၿပီး ၁၉၄၁ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ပန္တို႔ အုပ္စိုးထားစဥ္ ေရဒီယို အသံလႊင့္ဌာနအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အိႏၵိယ လူမ်ိဳး စီးပြားေရးသမားမ်ား လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ကေမၻာဇရိပ္သာ ျဖစ္လာခဲ့ကာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အထိ လမ္းစဥ္လူငယ္ စည္း႐ံုးေရး ဗဟိုေကာ္မတီ ဌာနခ်ဳပ္ အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီး ဌာနက ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။

ဘာလိုလိုႏွင့္ ခ်င္းေခ်ာင္းသည္ပင္ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည္ေတာ့မည္ပဲ…။

Credit; မုိးဇြန္