ျမန္မာ့ ကုန္သြယ္မႈ ဘက္စံုေလ့လာ ဆန္းစစ္တဲ့ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္

ကမၻာ့ဘဏ္က ေရးဆြဲထားၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပို႔ကုန္တိုးျမႇင့္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးသည့္
အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ ဘက္စုံေလ့လာ ဆန္းစစ္ျခင္းအစီရင္ခံစာ
(Myanmar Diagnostic Trade Integration Study-DTIS) ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္
ကမၻာ့ဘဏ္တို႔ ပူးေပါင္းကာ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဇြန္ ၂၀ ရက္က တရား၀င္ မိတ္ဆက္ခ့ဲ
သည္။အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အလြန္အေရးပါေၾကာင္း ဒုတိယသမၼတ
ဦးျမင့္ေဆြက ေျပာသည္။ႏုိင္ငံတကာတြင္ စီးပြားေရးေႏွးေကြးလာေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္
 ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ေပါင္းစည္းႏိုင္ရန္ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိခ်ိန္တြင္ ကုန္သြယ္ေရးတိုးတက္ရန္အတြက္ ျပဳျပင္
ခ်က္မ်ားကို အစီ ရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

"ဘယ္နယ္ပယ္၊ ဘယ္လုပ္ငန္းေတြမွာ အတားအဆီးေတြရွိေနလဲ၊ ဘယ္လို နည္းပညာ
ပ့ံပိုးကူညီမႈေတြ လိုအပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္လိုမူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေနသလဲ စတ့ဲ အခ်က္ေတြကို ေလ့လာသုံးသပ္ေဖာ္ထုတ္ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္"ဟု ဦးျမင့္ေဆြက
ေျပာသည္။


အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္မ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပ ထားသည့္
အျပင္ အားနည္းခ်က္မ်ားကိုမည္က့ဲသို႔ ျပဳျပင္ေက်ာ္လႊားရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ားကိုလည္း
ေဖာ္ထုတ္ တင္ျပထား ေၾကာင္း ကုန္သြယ္ေရးဦးစီးဌာနမွ ဒုတိယ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္
ဦးမင္းမင္းက မီဒီယာမ်ားကို ေျပာၾကားသည္။"ဒီအစီရင္ခံစာက ေနၿပီးေတာ့ စီမံခ်က္ေတြ
 ထြက္လာမယ္။ ဒါေတြက ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္တာကလည္းအေရးႀကီးတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔
ဒီအစီရင္ခံစာပါ အခ်က္ေတြထဲကအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရင္းနဲ႔ ၀င္ေငြအလယ္
အလတ္ရွိတ့ဲ ႏိုင္ငံအဆင့္ ေရာက္တ့ဲအထိ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္"ဟု
၎က ေျပာသည္။

DTIS ေသာ အစီရင္ခံစာသည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါၿပီး အစီရင္ ခံစာပါ
ရလဒ္မ်ားကို အသုံးခ်ကာ ကုန္သြယ္ ေရး တိုးတက္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါက ဆင္းရဲႏြမ္းပါး
သူမ်ား၊ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ၀င္ေငြအခြင့္အလမ္းမ်ား
ရရွိလာမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း Enhanced Integrated Frame work ၏ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ
Dr Ratnakar Adhikari က ေျပာၾကားသည္။ "ေရွ႕ ဆက္သြားမယ့္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြခ်ထားၿပီး
ျဖစ္လို႔ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ အပိုင္း ကို ႐ိုးရွင္းေအာင္သြားဖို႔နဲ႔ တိုးတက္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေတြကို အသုံးခ်ႏိုင္ရင္ က်ိန္းေသ ေပါက္
ေအာင္ျမင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္"ဟုလည္း ၎က ေျပာသည္။

ကမၻာ့ဘဏ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာကိုယ္ စားလွယ္ Mr Abdoulaye Seck က အဆိုပါ အစီရင္ခံစာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ႏုိင္ငံတကာစီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္းထဲ၀င္ဆံ့ႏုိင္ေအာင္ ေလ့လာအၾကံျပဳေပးထား ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
အၾကံျပဳခ်က္ အရ ႏုိင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္ အဟုန္ကို ဆက္လက္ ထိန္းထားႏိုင္ေရး၊
သယံဇာတအေပၚ မီွခိုေနရမႈမွ အျခားေသာ ထုတ္ကုန္မ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ေရရွည္
တည္တ့ံေသာ စိုက္ပ်ဳိးေရးကို တြန္းအားေပးေရးႏွင့္ မူ၀ါဒပိုင္းဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား
စသည့္ အခ်က္သံုးခ်က္ ပါ၀င္သည္။



ယခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့စီးပြားေရး တိုးတက္မႈကို ၂ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔မွန္းထား
ခ့ဲေသာ္လည္း ၂ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ ေလ်ာ့ က်သြားခ့ဲသည္။ အဆိုပါအေျခအေန
အရ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးပြားေရးမူ၀ါဒ ထိန္းညိႇမႈ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အလိုက္သင့္
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္လည္း လိုအပ္ေန ေၾကာင္း ကမၻာ့ဘဏ္၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည္။
ယင္းတို႔အနက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားသည္ ပို႔ကုန္တင္ပို႔သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္
အခိုင္အမာ တုိးတက္ေန လ်က္ရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း တစ္ကမၻာလုံးႏွင့္ ေပါင္းစည္းမႈ
အလ်င္အျမန္ျမင့္မား လာေရး၊ ကုန္သြယ္မႈမ်ား ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေပါင္းစည္းႏိုင္ရန္တို႔
အေရးႀကီးေၾကာင္း ဦးျမင့္ေဆြက ေျပာၾကားသြားသည္။

ဒီေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္မ်ားနဲ႔ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ (UMFCCI) တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ေဒၚခိုင္ခိုင္ႏြယ္က အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးမူ၀ါဒေတြမွာ အစီရင္ခံစာပါ အခ်က္အလက္ ေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားႏုိင္ဖို႔နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိက ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျဖစ္တယ္ လို႔ အခမ္းအနား အၿပီးမွာ မီဒီယာေတြကို ေျပာဆိုပါတယ္။

“ဒီ Report က ၂၀၁၄ ကတည္းက စလုပ္ခဲ့တာ။ Sector အကုန္လံုးပါတယ္။ Stakeholder အကုန္လံုးကိုလည္း ကမာၻ႔ ဘဏ္ က လိုုက္ေမးၿပီးမွ ဒီ Report ကို ထုတ္တာ။ အခက္အခဲေတြ၊ အႀကံဥာဏ္ေတြ ဘယ္လိုျဖစ္သင့္လဲ၊ ဘာေတြျဖစ္ခ်င္ လဲ ဆိုတာေတြကို အကုန္လံုး ေပါင္းစည္းၿပီးေတာ့မွ ဒီအစီရင္ခံစာကို တင္ျပၾကပါတယ္”လို႔ ေဒၚခိုင္ခိုင္ႏြယ္က ဆိုပါတယ္။

အစီရင္ခံစာမွာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေဆာက္အအုံေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔အျပင္ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဌာနဆုိင္ရာေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြကို ျမွင့္တင္သြားဖို႔ (Soft Infrastructure) ကိုလည္း အေလးေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ အႀကံျပဳထားသလို အေသးစား၊ အလတ္စား စီးပြားေရး(SME)လုပ္ငန္းေတြ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး ပိုမို ရရွိႏုိင္ေအာင္ လို႔ တုိးျမွင့္ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ အႀကံျပဳထားတယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ အႀကီးတန္း စီးပြားေရးပညာရွင္ Sjamsu Rahardja က ေျပာဆိုပါတယ္။

စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ သန္းျမင့္က ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သဘာ၀ သယံဇာတနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဆိုင္ရာ အရင္းအျမစ္မ်ား၊ လုပ္သားအင္အား၊ မဟာဗ်ဴဟာ တည္ေနရာ အေနအထားတို႔အရ အားသာခ်က္ရွိတဲ့အျပင္ ေဒသတြင္း ကမာၻ႔လူဦးေရ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မွာ တည္ရွိေနတဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္ႀကီးတခုကိုလည္း ပိုင္ဆုိင္ ထား ေပမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီအခမ္းအနားမွာ တင္ျပေျပာဆိုပါတယ္။

“ကုန္သြယ္မႈေတြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ ျမင့္မားေနတာ၊ ကုန္စည္မ်ားရဲ႕ အရည္အေသြးနဲ႔ စံခ်ိန္စံညႊန္းဆိုင္ရာ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ မရွိေသးတာ၊ ကုန္သြယ္မႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ေမာင္းႏွင္အားအျဖစ္ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရဌာနေတြအတြင္း မူ၀ါဒပိုင္းဆိုင္ရာ ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈင္းမႈ အားနည္းေနတာေတြ ရွိေနတယ္”လို႔ ေဒါက္တာ သန္းျမင့္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမာၻ႔ ကုန္သြယ္ေရး ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ အကူအညီေပးတဲ့အစီအစဥ္ “Enhanced Integrated Framework (EIF)” မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာ စတင္ပါ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီ EIF အစီအစဥ္ဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနည္းပါးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကို ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈမွာ အေကာင္းဆံုး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၿပီး အက်ိဳး အျမတ္ ျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ နည္းပညာေတြ အကူအညီေပးတဲ့ အစီအစဥ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။

ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘက္စံုေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈ (Diagnostic Trade Integration Study – DTIS) ဟာ EIF အစီအစဥ္ရဲ႕ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တာ၀န္ယူျပဳစုခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

Report is not able to find. Sample of other countries reports are here.