ျမန္မာ့သနပ္ခါး

 ေရွးတုန္းကေတာ့ မြန္ဘုရင္ ရာဇဓိရာဇ္၊ ရွင္မဟာရ႒သာရတို႔က သနပ္ခါးကိုရည္ၫႊန္းတဲ့ ကဗ်ာလကၤာေတြ ေရးစပ္ခဲ့ဖူးၾကပါတယ္။ စာဆိုေတာ္ နတ္ရွင္ေနာင္ရဲ႕ မိဖုရား ရာဇဓာတုကလ်ာ လိမ္းျခယ္ခဲ့ဖူးတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္မယ့္ ေရႊခ်ထားတဲ့ သနပ္ခါး ေက်ာက္ပ်ဥ္ကို ပဲခူးၿမိဳ႕ ေရႊေမာ္ေဓာေစတီေတာ္ႀကီးမွာ လွဴဒါန္းထားတာကို ေတြ႕ရတဲ့ အခါမွာေတာ့ ေရွးျမန္မာဘုရင္ေတြ လက္ထက္ကတည္းက သနပ္ခါးဆိုတာ နန္းတြင္းသံုး အလွအပပစၥည္းတခုအျဖစ္ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ယူဆလို႔ရမွာပါ။

 “ေရႊနံ႔သာေခါက္ကိုလ ေက်ာက္ပ်ဥ္မွာ အသာ တင္ ခန္းခြင္မွာေသြး လိမ္းမယ္လို႔ႀကံမွန္ယူခဲ့ ဆံတို ေလးရယ္ ပိန္း႐ိုက္စို႔ေလး”ဆိုတဲ့ ေက်းလက္ေကာက္ စိုက္ေတး၊
“ေရႊဘို သနပ္ခါးတံုးမ်ား ရန္ကုန္လိမ္းဖို႔ယူ၊ ဘယ္လို အသားမည္းမည္း ဝါဝါညက္ညက္ျဖဴ” ဆိုတဲ့ နန္းေတာ္ေရွ႕ ဆရာတင္ရဲ႕ ျမန္မာ့သနပ္ခါးဂုဏ္ကို ေဖာ္က်ဴး ေရးစပ္တဲ့ သီခ်င္းေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

 ဒီဘက္ေခတ္ေတြမွာလည္း “ပါးျပင္မွာ သနပ္ခါးေလးနဲ႔ ခ်စ္စရာ ေကာင္းလိုက္တာကြာ” လို႔ဆိုတဲ့ Black Hole အဖြဲ႕က အစိုင္းရဲ႕ သီခ်င္းဟာ လူငယ္ေတြ ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားေနတာပါ။

 နံ႔သာ ၁၀ ပါးထဲမွာ အေခါက္နံ႔သာအျဖစ္ ပါဝင္တဲ့ သနပ္ခါးေကာင္းတပင္ ျဖစ္လာဖို႔ကလည္း မလြယ္ကူ လွပါဘူး။အေပြး၊ အသား၊ အႏွစ္ေကာင္းရဖို႔အတြက္ သနပ္ခါးပင္တပင္ စတင္စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ အခ်ိန္ကေန ျဖတ္ယူမယ့္ အခ်ိန္ထိ တယုတယ စိုက္ပ်ိဳးရသလို၊ ေျမေကာင္းေျမသန္႔ ျဖစ္ဖို႔ကိုလည္း ဂရုစိုက္ရတယ္လို႔ မံုရြာၿမိဳ႕အနီး ခတက္ကံေတာင္ရြာက သနပ္ခါးစိုက္ ေတာင္သူ ေဒၚျမက်င္က ရွင္းျပပါတယ္။ဝါဆိုလနဲ႔ ဝါေခါင္လဆန္းေလာက္မွာ သီးပြင့္လာတဲ့ သနပ္ခါးသီးေတြကို လက္နဲ႔ညႇစ္၊ ေရအနည္း ငယ္စြတ္ယူၿပီး ေျမႀကီးထည့္ ထားတဲ့ အိတ္ငယ္တခုနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးရတာပါ။ အပင္ ၃ လ သား ကေန ၁ ႏွစ္ သား အရြယ္ေရာက္မွ သတ္မွတ္ေျမ ေနရာကို ေျပာင္းၿပီး စိုက္ပ်ိဳးရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မိုးေရမ်ားမ်ားရတဲ့ ဝါေခါင္လနဲ႔ ေတာ္သလင္း လေတြမွာ သနပ္ခါးပင္ကို စိုက္ပ်ိဳးမွ သနပ္ခါးအသားစြဲသလို အပင္လံုး ပတ္ႀကီးထြားၿပီး အေပြးအသားေကာင္း ေအာင္ စနစ္တက် စိုက္ပ်ိဳးနည္းအျဖစ္ ေျမေပါင္တတန္းနဲ႔ တတန္း အၾကားမွာ လက္ ၆ ေတာင္ေလာက္ျခားၿပီး အပင္တပင္နဲ႔ တပင္ၾကား လက္ ၃ ေတာင္ ေလာက္ ျခားလို႔ စိုက္ပ်ိဳးရေၾကာင္း သနပ္ခါးစိုက္ ေတာင္သူေတြ ထံက သိရပါတယ္။ပံုမွန္အားျဖင့္ အေပြး၊ အသားေကာင္းတဲ့ သနပ္ခါး တပင္ရဖို႔ ႏွစ္ ၂၀၊ ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ စိုက္ပ်ိဳး ထားရတယ္လို႔လည္း သနပ္ခါးစိုက္ ေတာင္သူေတြက ဆိုပါတယ္။
သနပ္ခါးပင္ေတြကို စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါတယ္။ဒါ့အျပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဟိမဝႏၱာေတာင္၊ အာသံ၊ ဩရိႆ ျပည္နယ္တို႔နဲ႔ ဒကၡိဏ ကုန္းျပင္ျမင့္က ေျခာက္ေသြ႕ ေဒသ ေတြမွာလည္း ေပါက္ေရာက္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ မွတ္တမ္းေတြက ဆိုပါတယ္။

သနပ္ခါးပင္ ဆိုတာ အပူပိုင္းေဒသေတြမွာ အဓိကေပါက္ေရာက္တဲ့ ဆူးရွိအသားမာေက်ာပင္ တမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ႐ုကၡေဗဒ အေခၚအရ လင္မိုနီးယား အက္ဆစ္ဒီစီမား (Limonia acidissima) လို႔ေခၚေၾကာင္း Xanthoto xin ၊ Phenylacetox Yocun Arin Umbelliferone ၊ Limonin ၊ Iuvangetin ျဒပ္ေပါင္းေတြ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ေလ့လာသိရွိပါတယ္။ ေရွးလူႀကီးသူမ ေတြကေတာ့ သနပ္ခါးဟာ
 ေဆးဖက္ဝင္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ပင္စည္ကို သနပ္ခါးတံုးေတြအျဖစ္ ျဖတ္ေတာက္ ေရာင္းခ်ၿပီး အျမစ္ကို ေသြးလိမ္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ အေရျပား ေရာဂါတခ်ိဳ႕ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သလို၊ အသားအေရကိုလည္း ေခ်ာေမြ႕ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သနပ္ခါးရြက္ကိုျပဳတ္ၿပီး ဖန္ေရအျဖစ္သံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အနာမန္းႏိုင္တယ္လို႔ သနပ္ခါးၿခံ စိုက္ပ်ိဳးသူေတြက ဆိုပါတယ္။ သနပ္ခါးဟာ ပူေလာင္တဲ့ ေႏြရာသီမွာလိမ္းထားရင္ ေအးေနသလို၊ ေအးခ်မ္းတဲ့ ေဆာင္းကာလမွာ လိမ္းတဲ့အခါ ေႏြးတယ္လို႔လည္း ယူဆ ထားၾကပါတယ္။ လသားအရြယ္ ကေလးငယ္ကို ေရခ်ိဳးအၿပီးမွာ ေသြးထားတဲ့ သနပ္ခါးစစ္စစ္ လိမ္းေပးရင္း ပါးစပ္ထဲကိုပါ ခြံ႕ေပးတာလည္း ျမန္မာ့ဓေလ့ တခုလို ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ့သနပ္ခါးကို ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ စင္ကာပူစတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြက မ်က္စိက်ေနၾကၿပီး သနပ္ခါးအလွကုန္ေတြနဲ႔ ကမၻာတဝန္းကို ေစ်းကြက္ ထိုးေဖာက္ႏိုင္ဖို႔အေရး အၿပိဳင္အဆိုင္ ႀကိဳးပမ္းလာၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ႔နာမည္ႀကီး အြန္လိုင္း ေစ်းဝယ္စင္တာျဖစ္တဲ့ Amazon မွာေတာင္ ျမန္မာ့သနပ္ခါးက ေနရာတေနရာ ယူႏိုင္ေနပါၿပီ။ျမန္မာ့သနပ္ခါးကို ထိုင္းအေျခစိုက္ Everyday Happy ကုမၸဏီက Deleaf ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ သနပ္ခါး ေပါင္ဒါအျဖစ္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာ ေရာင္းခ်ေနသလို ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီတခုကလည္း Organic Thanakha ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ ကတည္းက ႏိုင္ငံတကာကို ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ ေဒၚသီ၊ ေရႊျပည္နန္း၊ ေရႊဘိုမင္း သမီး၊ ေတာင္ႀကီးေမာက္မယ္နဲ႔ လွ စတဲ့ သနပ္ခါးလုပ္ ငန္းေတြရွိေပမယ့္ နည္းပညာအရ သနပ္ခါးထြက္ကုန္ ေတြဟာ ကမၻာ့စံခ်ိန္မီဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲပါ။

 ျမန္မာ့ သနပ္ခါးဟာ ထီးသံုးနန္းသံုးလည္းျဖစ္၊ ေရွးစာဆိုေတာ္ေတြကေတာင္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ေရးသားခဲ့ၾကတဲ့ အလွကုန္တခု ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာမေလးေတြက ပါးမွာလိမ္းျခယ္ဖို႔ စိတ္ဝင္စားမႈ နည္းလာတာ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုတာ ေတြးစရာပါ။ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သူ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အေပြး၊ အသားေကာင္းတဲ့ သနပ္ခါးတံုး စစ္စစ္ေတြက ေဈးႀကီးလြန္းတာရယ္၊ သနပ္ခါးတံုး အတုေတြလည္း ေဈးကြက္ထဲ ဝင္ေနတာရယ္၊ ႐ံုးခ်ိန္မီဖို႔အေရး သနပ္ခါးေသြးဖို႔ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ တာရယ္၊ တခ်ိဳ႕ကုမၸဏီနဲ႔ စက္႐ံု အလုပ္႐ံုေတြမွာ သနပ္ခါးမလိမ္းရဆိုတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ထုတ္ထားတာရယ္ စတာေတြေၾကာင့္ သနပ္ခါး မလိမ္းျဖစ္ေတာ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း အလုပ္သြား၊ ႐ံုးတက္၊ေက်ာင္းတက္၊ ေရွာ့ပင္ထြက္ လုပ္ေနတဲ့ မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ပါးျပင္မွာ သနပ္ခါးပါးကြက္က်ားေလးေတြ ေတြ႕ရခဲသြားေပမယ့္
 ႏႈတ္ခမ္းနီေလးေတြရဲ႕ အသည္းစြဲ အဆိုေတာ္တဦး ျဖစ္သူ သားသားရဲ႕ “သနပ္ခါးကို ဘယ္ညာလိမ္း … ဆံထံုးေလးပါထံုး” ဆိုတဲ့ ေတးသြားတစကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲ လမ္းမေတြမွာ ပ်ံ႕လြင့္ဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

 

Credit : Irrawaddy