ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ေတြ ျဖစ္တဲ့ မင္းတုန္းမင္းနဲ႔ သီေပါမင္းတို႔ စိုးစံခဲ့တဲ့ ေနရာ။ သက္တမ္း အားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၅၀) ေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီး သမိုင္းဝင္ အေဆာက္အဦေတြနဲ႔ ေရွးေဟာင္းလက္ရာ အေမြအႏွစ္ေတြ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ေနရာ။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို လာေရာက္လည္ပတ္ၾကသူ ျပည္တြင္းျပည္ပ ခရီးသြား အမ်ားစု မသြားမျဖစ္ သြားေရာက္ ေလ့လာတတ္ ၾကတဲ့ေနရာ။ အဲဒီလို သမိုင္းဝင္ၿပီး အမ်ားျပည္သူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာ တခုျဖစ္ေပမယ့္ စစ္တပ္ရဲ႕ အဝန္းအဝိုင္းထဲမွာ ရွိေနလို႔ အဝင္အထြက္ေတြ တင္းၾကပ္ထားၿပီး ၿမိဳ႕ေန လူထုကိုယ္တိုင္က ဝင္ေရာက္ လည္ပတ္ ေလ့လာဖို႔ တြန္႔ဆုတ္တတ္ ၾကတဲ့ေနရာ လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္၊ အဲဒါ မႏၲေလးနန္းတြင္း ပါ။ နန္းတြင္းထဲကို လာေရာက္လည္ပတ္သူ အမ်ားစုဟာ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ကိုသာ သြားေရာက္ လည္ပတ္ၾကတယ္၊ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ၾကတယ္၊ နန္းေတာ္နားက သမိုင္းဝင္ ေနရာ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ဝင္ေရာက္ျခင္း မရွိဘဲ ကပ္ကပ္ၿပီး ေက်ာ္သြားတတ္ၾကတယ္၊ အေရာက္အေပါက္ နည္းၾကပါ တယ္။ စစ္တပ္အဝန္းအဝိုင္း ထဲမွာရွိလို႔ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြကို ဝင္ခြင့္ ကန္႔သတ္ထားေပမယ့္ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပမယ့္ ေနရာ ၉ ေနရာ ကေတာ့ လူေတြအလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္ ေလ့လာႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြပါ။
ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ အနီးတဝိုက္မွာပဲ ရွိေနၿပီး ဝင္ေရာက္ေလ့လာဖို႔ သင့္တဲ့ သမိုင္းဝင္ေနရာ ၉ ခုကို ေဖာ္ျပ ေပးလိုက္ပါတယ္။
(၁) စြယ္ေတာ္စင္
စြယ္ေတာ္စင္ဆိုတာ ဦးထိပ္လမ္း (နန္းတြင္း အေရွ႕ဘက္ ဝင္ေပါက္ကေန ဝင္ရင္ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ ဆီကို တိုက္႐ိုက္ ေရာက္ႏို္င္တဲ့လမ္း) ရဲ႕ ေတာင္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိပါတယ္။ မင္းတုန္းမင္း နန္းစတည္ ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ သာသနိက အဆာက္အဦပါ။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ ေဆးအျဖဴသုတ္ထားၿပီး ေရြႊေဆးေတြ ကြပ္ထားပါ တယ္။ အေပၚတက္ဖို႔ စတီးေလွကား တစင္းကိုေတြ႔ရတယ္။ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္ အေပါင္း ကိန္းေအာင္းၿပီး အုတ္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားလို႔ စြယ္ေတာ္ေက်ာင္း (စြယ္ေတာ္စင္) လို႔ေခၚတာ ျဖစ္တယ္ လို႔ ရတနာဘိုးမွတ္စုမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
(၂) ပဟိုရ္စင္
စြယ္ေတာ္စင္ရဲ႕လမ္းတဖက္က ေျမာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိေနတာကေတာ့ ပဟိုရ္စင္ပါ။ အခ်ိန္နာရီ ေတာက္ ေလွ်ာက္ ၾကားဖို႔ တီးခတ္ရတဲ့ ပဟိုရ္စည္ႀကီးနဲ႔ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ရွိခဲ့တဲ့ ပဟိုရ္စင္ပါ။ မင္းတုန္းမင္း ၿမိဳ႕တည္ ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ ပဟိုရ္စည္ႀကီးဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္မွာ မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားခဲ့လို႔ ေအာက္ေျခက အုတ္ျမစ္ႀကီးသာ က်န္ခဲ့ပါတယ္တဲ့။ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာေတာ့ ျပဳျပင္ထားတဲ့ ပဟိုရ္စဥ္ကိုပဲ ေတြ႔ျမင္ရပါမယ္။ ဝါက်င့္က်င့္ စတုရန္းပံုေလးေထာင့္ အုတ္ထုႀကီး အေပၚမွာ တိုင္လံုးျဖဴႀကီး ေလးတိုင္၊ အေပၚမွာမွတခါ ျပာသာဒ္ေဆာင္ တင္ထားတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ပဟိုရ္စဥ္ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္မွာ အေပၚကိုတက္ဖို႔ ေလွကား ေပါက္ ပါေပမယ့္ ေလွကားရင္းမွာ ေသာ့ခတ္ထားတဲ့ အတြက္ အေပၚ တက္လို႔ မရပါဘူး။
(၃) ေက်ာက္စာ႐ံုမ်ား
ပဟိုရ္စဥ္ရဲ႕ အေနာက္ဘက္ ကပ္ရပ္ေလးမွာပဲ ေက်ာက္စာ႐ံု (၁) နဲ႔ (၂) ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အရပ္ရပ္က ေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စာေတြကို စုစည္းထားတာ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စာ႐ံု (၁) မွာ (၆၂၅) ခ်ပ္နဲ႔ ေက်ာက္စာ႐ံု (၂) မွာ (၁၆၁) ခ်ပ္ ရွိပါတယ္။ ပ်ဴေခတ္၊ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္းဝေခတ္၊ ရတနာပံုေခတ္ တို႔က ေရးထိုး မွတ္တမ္း ထားၾကတဲ့ ေက်ာက္စာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဌာနက စာခ်ိတ္ထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ေက်ာက္စာေတြကို ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းေအာင္နဲ႔ အျပင္ကေန အလြယ္တကူ ၾကည့္လို႔ရ ေအာင္ ေဘးပတ္လည္ သံဇကာေတြနဲ႔ ခ်ည္ကာ ထားတယ္။ ေက်ာက္စာ႐ံု ႏွစ္ခု စလံုးကို ေသာ့ခတ္ထားေပမယ့္ အမွန္တကယ္ ေက်ာက္စာေတြကို ေလ့လာခ်င္ရင္ေတာ့ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနနဲ႔ ဆက္သြယ္ပါလို႔ ဆိုင္းဘုတ္ခ်ိတ္ဆြဲထားပါတယ္။
(၄) မင္းတုန္းမင္းႀကီး အုတ္ဂူ (အုတ္နန္းျပာသာဒ္)
ေက်ာက္စာ႐ံုေတြ ရွိတဲ့ ေနရာရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ကို ေျခလွမ္း ၁၅၀ သာသာေလာက္ သြားလိုက္ရင္ မွန္စီေရႊခ် ထားတဲ့ မင္းတုန္းမင္း တရားႀကီးရဲ႕ အုတ္နန္းျပာသာဒ္ကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္ (မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ေတြရဲ႕ အုတ္ဂူ ကို အုတ္နန္း ျပာသာဒ္လို႔သာ ေခၚေလ့ရွိၾကပါတယ္)။ ေလးေထာင့္စပ္စပ္ စတုရန္းပံုေပၚမွာမွ ျပာသာဒ္ အဆင့္ ဆင့္နဲ႔ မွန္စီေရႊခ် ထားတယ္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ အုတ္နန္းျပာသာဒ္ကို ေရာက္ရင္ တဆက္စပ္တည္း အေနနဲ႔ တျခား သမိုင္းဝင္ အုတ္ဂူေတြကိုပါ ေလ့လာခြင့္ရမွာပါ။
မင္းတုန္းမင္း အုတ္နန္းျပာသာဒ္ရဲ႕ ေတာင္ဘက္ကပ္လ်က္မွာပဲ သူ႔ရဲ႕ မယ္ေတာ္ႀကီး ပုဂံမင္းရဲ႕ အုတ္နန္း ျပာသာဒ္ ရွိပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္ ကပ္လ်က္မွာေတာ့ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ မိဖုရားႏွစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ဆင္ျဖဴမရွင္ မိဖုရားနဲ႔ ေလာင္းရွည္ မိဖုရားတို႔ရဲ႕ အုတ္နန္းျပာသာဒ္ေတြ ရွိပါတယ္။
(၅) ဒဂၤါးစက္႐ံု
ရတနာပံု နန္းေတာ္ႀကီးတည္ၿပီး ေျခာက္ႏွစ္အၾကာမွာ တည္ခဲ့တဲ့ ေဒါင္းဒဂၤါး စက္႐ံုကိုေတာ့ မင္းတုန္းမင္း အုတ္ဂူရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ မနီးမေဝးမွာပဲ တစပ္ဆက္တည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကးနီဒဂၤါးေတြ အျပင္ သံ၊ ခဲ ဒဂၤါးေတြကိုပါ ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဒဂၤါးစက္႐ံုေပါ့။ စက္႐ံုထဲကို ဝင္တဲ့တံခါးကိုေတာ့ ဖြင့္ထားေပးေပမယ့္ အထဲမွာ လူဝင္လို႔ မရေအာင္ကို ၿခံဳႏြယ္ေတြ ပိတ္ေနလို႔ မဝင္ခဲ့ရပါဘူး။
အခုသြားၿပီး ေလ့လာေနတဲ့ ေနရာေတြဟာ တေနရာနဲ႔တေနရာ မေဝးလွဘဲ တဆက္တည္း ရွိတဲ့ ေနရာေတြပါ။ လမ္းအနည္းငယ္ ေလွ်ာက္႐ံုေလာက္နဲ႔ ေရာက္သြားႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ လမ္းကေတာ့ ဆူးပါတဲ့ ၿခံဳျမက္ေတြ ရွိေနလို႔ သတိထား သြားေနရတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္ကို ၿခံဳေတာ ျဖစ္မသြားေအာင္ ရွင္းေနၾကတဲ့ တပ္မေတာ္သား တခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ ရပါတယ္။
(၆) ဥပုသ္ေဆာင္
ဒဂၤါးစက္႐ံုကေန အေနာက္ဘက္ တည့္တည့္ကို ဆက္ေလွ်ာက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အဆင့္သံုးဆင့္နဲ႔ ေၾကာင္လိမ္ ပံု႑ာန္ လုပ္ထားတဲ့ ေလွ်ာအႀကီးစားႀကီးကို ေတြ႔ရပါမယ္။ အဲဒီေလွ်ာႀကီး ရွိတဲ့ေနရာကေန လမ္းၾကားေလး အတိုင္း ဝင္သြားရင္ ေျခလွမ္း တရာေလာက္ ဆိုရင္ မင္းတုန္းမင္းတရား လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ ဥပုသ္ေဆာင္ကို ေရာက္ပါၿပီ။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္တဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္ျဖစ္လို႔ ဥပုသ္ေဆာင္လို႔ အမည္တြင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဝါရင့္ေရာင္ရွိတဲ့ သာသနိက အေဆာက္အဦ ပံုစံမ်ိဳးပါ။ အေဆာက္အဦရွိတဲ့ အဝန္းဝိုင္းကို ေသာ့ခတ္ထားလို႔ အေဆာင္အတြင္းထဲ အထိေတာ့ ဝင္ေရာက္ ေလ့လာလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ အျပင္ကေနသာ ေလ့လာႏိုင္ပါမယ္။
မင္းတုန္းမင္းႀကီးဟာ ရတနာပံုၿမိဳ႕ စတည္ကတည္းက မန္က်ည္းကိုးတင္းကို စိုက္ေစခဲ့တာေၾကာင့္ နန္းတြင္းထဲမွာ မန္က်ည္းပင္ ႀကီးေတြကို ေနရာစိပ္စိပ္ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ တေနရာကေန တေနရာကို လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္ မန္က်ည္းပင္ ႀကီးေတြ ရွိတာကို ပိုသတိျပဳမိၾကမွာပါ။
(၇) နန္းမေတာ္ မိဖုရားႀကီးအုတ္ဂူ
ဥပုသ္ေဆာင္ သြားတဲ့လမ္းထိပ္က ေလွ်ာႀကီးရဲ႕ အေနာက္ဘက္က်က် နားမွာပဲ မင္းတုန္းမင္းရဲ႕ နန္းမေတာ္ မိဖုရားႀကီးရဲ႕ အုတ္နန္း ျပာသာဒ္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သြားတဲ့လမ္း တေလွ်ာက္မွာ ျမက္ပင္ေတြထူေနလို႔ လမ္းေတာင္ ေကာင္းေကာင္း သြားလို႔မရပါဘူး။
(၈) ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ေတာ္
တကယ္ေတာ့ မင္းတုန္းမင္း အုတ္ဂူတို႔၊ ေဒါင္းဒဂၤါစက္႐ံုတို႔၊ ဥပုသ္ေဆာင္နဲ႔ နန္းမေတာ္မိဖုရားႀကီး အုတ္ဂူတို႔ အားလံုးဟာ ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ ပရဝုဏ္ထဲမွာ ရွိေနတယ္ လို႔ ဆိုရမွာပါ။ စၾကာေဒဝီမိဖုရား အုတ္ဂူကေန အေနာက္ဘက္ တည့္တည့္ကို ေလွ်ာက္သြားၿပီး လမ္းကူးလိုက္ရင္ ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ ဆိုတဲ့ သစ္သား ဆိုင္းဘုတ္တိုင္ နီနီေလး ေျမမွာ စိုက္ထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ထဲမွာ မင္းသားမင္းသမီးေတြ ခုန္ေပါက္ ေျပးလႊား ေဆာ့ကစားတဲ့ ေနရာေပါ့။ ရတနာပံုေခတ္ လက္ရာ တိမ္တိုက္ သ႑ာန္ ပံုေဖာ္ထားတဲ့ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြ ကိုလည္း ေတြ႔ရေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြ ကေတာ့ လံုးေခ်ာႀကီးေတြ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ကို သြားလည္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေလယာဥ္ေဟာင္းေတြ၊ တင့္ကားေဟာင္း ေတြနဲ႔လည္း ဆံုေတြ႔ရပါမယ္။ တြဲၿပီးေတာ့လည္း ဓာတ္ပံု႐ိုက္ႏိုင္ပါဦးမယ္။
(၉) ေတာင္ဥယ်ာဥ္ေတာ္
ေတာင္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ မွာေတာ့ ဗုတ္တလုတ္ကန္ ရွိပါတယ္။ မင္းေနျပည္ေတာ္ ေခတ္ကေတာ့ အပ်ိဳေတာ္ေတြ ေရခ်ိဳးခဲ့တဲ့ ကန္ေပါ့။ သီေပါမင္းဟာ ရာသီဥတု ပူျပင္းတဲ့ လေတြဆို ဒီေတာင္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ထဲက ေႏြရာသီစံအိမ္ မွာပဲ စံျမန္းတယ္ လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ပါေတာ္မူေတာ့လည္း ဒီေတာင္ဥယ်ာဥ္ ထဲကေနပဲ ပါေတာ္မူတယ္လို႔ ဆိုၾက တယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဥယ်ာဥ္ထဲမွာ ဗုတ္တလုတ္ ေရကန္ႀကီးနဲ႔ မင္းညီမင္းသားေတြ ေဆာ့တဲ့ တိမ္စိုင္အသြင္ လုပ္ထားတဲ့ ေက်ာက္တံုး ေက်ာက္ခက္ ဥယ်ာဥ္ေတြပဲ ေတြ႔ရပါေတာ့တယ္။ ေျမာက္ဥယ်ာဥ္ ထဲမွာ လိုပဲ ေလယာဥ္ေဟာင္း တစီးကို အလွျပထားတယ္။
ေတာင္ဥယ်ာဥ္ေတာ္ ကေန အေနာက္ဘက္ကို ေတာလမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္လိုက္ရင္ေတာ့ ျမနန္းစံေက်ာ္ နန္းေတာ္ အတိုင္း ပံုစံငယ္ ျပဳလုပ္ထားရွိတဲ့ အေဆာင္ေလးကို ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ စာေရးသူသြားတဲ့ ေန႔ကေတာ့ အဲဒီ ပံုစံငယ္ ျပခန္းဟာ ေသာ့ပိတ္ ထားတာေၾကာင့္ အထဲဝင္ မၾကည့္ခဲ့ရပါဘူး။
အခု ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေနရာေတြကေတာ့ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ အနီးတဝိုက္မွာ ရွိေနၿပီး လူအေရာက္အေပါက္ နည္းတဲ့ ေနရာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာ လည္ပတ္သူေတြ ဆိုတာလည္း မရွိသေလာက္ပါပဲ။ နန္းေတာ္ ေပၚကို မတက္ခင္ ျဖစ္ျဖစ္၊ တက္ၿပီး ျဖစ္ျဖစ္ ဒီရတနာပံု ေခတ္လက္က်န္ အေဆာက္အဦေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာေတြဟာ တခ်ိန္က စည္ကားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြပါ။ နန္းတြင္းထဲ ဝင္ထြက္ခြင့္ကို တင္းၾကပ္လိုက္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ လူေတြ သိပ္မေရာက္ျဖစ္ ၾကေတာ့တာပါ။
အခုေနာက္ပိုင္း နန္းတြင္းထဲကို လာတဲ့သူေတြဟာ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ႀကီး တခုတည္းဆီကိုသာ ဦးတည္ၿပီး လာလည္ၾကသလို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ နန္းတြင္းထဲက ဒီလို အထင္ကရ ေနရာေတြဟာ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖို႔ ရွိေနတဲ့ အေနအထား ေရာက္ေနပါၿပီ။
ဒီလို တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားဖို႔ နန္းေတာ္နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ေနရာ အပိုင္းေလးကိုပဲ သမိုင္းဝင္ဥယ်ာဥ္ (Historical Park) အျဖစ္ ျပဳလုပ္ၿပီး ထိန္းသိမ္းဖို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က စီစဥ္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုခ်ိန္ထိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ ေသးပါဘူး။
သမိုင္းဝင္ ဥယ်ာဥ္ႀကီး လုပ္ၿပီး မထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ရင္ ေတာင္မွ စဥ္ဆက္မျပတ္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ႀကီးနဲ႔ အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေနရာကိုးေနရာ ေလာက္ကို လာေရာက္လည္ပတ္ ေလ့လာသူေတြ နဲ႔ အၿမဲ ထိေတြ႔ေနေစဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အၿမဲထိေတြ႔ေနေစဖို႔ ဆိုတဲ့ကိစၥဟာလည္း အရမ္းကာေရာေတာ့ မခက္ခဲလွပါဘူး။ နန္းတြင္း အဝင္အထြက္ တင္းၾကပ္လြန္းတာကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီး ျပည္သူေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သက္ေတာင့္သက္သာ ဝင္ေရာက္ လည္ပတ္ အနားယူခြင့္ ေပးလိုက္႐ံုေလး သာပါပဲ။ ။
Irrawaddy
No comments:
Post a Comment