ခလုတ္ထိေတာ့ အမိတ၊ ကြန္ဒုံးေပါက္ေတာ့

 

တၾကိမ္တခါပဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ မၾကာခဏပဲၿဖစ္ၿဖစ္ အေပ်ာ္အပါး လုိက္စားမိၾကေပမယ့္ ခုခံက်ကူးစက္ေရာဂါပိုး (HIV) ကူးစက္ခံရမွာကို ေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြေၾကာက္ၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအသိ အေတာ္အသင့္ ရွိသူေတြကေတာ့ မေရွာင္နုိင္ရင္ ကြန္ဒုံး သုံးေလ့ရွိပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံစဥ္ ကြန္ဒုံး ေပါက္သြားရင္ေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ခံရမလားဆိုၿပီး ေဆာက္တည္ရာမရ ပူပန္ေသာက ေရာက္ၾကရပါတယ္။ အစိုးရိမ္လြန္ၿပီးကြန္ဒုံးကိုနွစ္ထပ္စြပ္တာ၊ သက္တမ္းလြန္လို႔ ေခ်ာဆီနည္းေနတဲ့ကြန္ဒုံးကိုသုံးမိလို႔ ကြန္ဒုံး ေပါက္ေလ့ရွိတဲ့အတြက္ သတိၿပဳေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
       စိတ္မနိုင္လို႔ ကြန္ဒုံးမပါပဲ လိင္ဆက္ဆံၿပီးမွ ေရာဂါကူးစက္ခံရမွာ ေၾကာက္ေနသူေတြရိွိသလို ကုိယ့္မွာေရာဂါပိုးရွိလို႔ ကိုယ့္အေဖာ္ ကို ကူးစက္မွာစိုးရိမ္တာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အရက္ကုိ အလြန္အက်ြံမူးေအာင္ ေသာက္ထားမိတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ၿဖစ္ေလ့ရွိတဲ့အတြက္ အသိကင္းမဲ့ေလာက္ေအာင္ ေသာက္ၿပီး အေပ်ာ္အပါး မလုိ္က္စားသင့္ပါဘူး။ ကြန္ဒုံးေပါက္သြားရင္၊ ကြန္ဒုံးမပါပဲ လိင္ဆက္ဆံမိရင္ ဘာေတြလုပ္သင့္တယ္ဆုိတာကို ေအာက္ပါအတုိင္း တင္ၿပလုိက္ပါတယ္။

ဘယ္အခ်ိန္မွာစေသာက္ရမွာလဲ

ခုခံက်ပိုးကိုယ္ထဲကို ဝင္ေရာက္ၿပီးေနာက္ မပြားမ်ားနုိင္ခင္မွာ ဗိုင္းရပ္ပိုးကို သတ္နိုင္တဲ့ေဆးေတြ အေရးေပၚ ေသာက္ဖို႔လုိပါတယ္။ ကြန္ဒုံးေပါက္သြားရင္ၿဖစ္ၿဖစ္၊ ကြန္ဒုံးမပါပဲ လိင္ဆက္ဆံမိရင္ၿဖစ္ၿဖစ္ ၇၂ နာရီအတြင္း ေသာက္ဖို႔ လုိပါတယ္။

ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ ေသာက္ရမလဲ

၂၈ ရက္တိတိ မပ်က္မကြက္ ေသာက္ရမွာပါ။ ခုခံက်ေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ကုသရာမွာသုံးတဲ့ ေဆးေတြထဲက ၂မ်ိဳး(သုိ႔)၃မ်ိဳးကိုေရြးၿပီး ကာလတို ေသာက္ခုိင္းတာပါ။ ေနာင္တခ်ိန္ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ ခုခံက်ေရာဂါ ခံစားရတဲ့အခါ အရင္ေသာက္ထားတဲ့ ေဆးေတြကို ေဆးမတိုးမွာစိုးလို႔ မသုံးေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ တခါကနွစ္ခါ အေရးေပၚ မေသာက္ရေအာင္ အထူးသတိၿပဳ ဆင္ၿခင္ရမွာပါ။

ဘယ္သူေတြေသာက္ဖို႔လိုသလဲ

ေဆးေသာက္မယ့္သူဟာ ခုခံက်ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံထားရၿခင္း မရွိတဲ့သူ ၿဖစ္ရပါမယ္။ တခ်ိဳ႔ေတြ ကြန္ဒုံးေပါက္မွ စုိးရိမ္တၾကီး ေဆးခန္းကို လာၾကေပမယ့္ အရင္တည္းက အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ ကူးစက္ခံထားရၿပီး ၿဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးမေသာက္ခင္ ေရာဂါပိုးစစ္ၿပီး မရွိဘူးဆုိမွ ေသာက္သင့္ပါတယ္။
       တဖက္ကကိုယ့္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံသူကိုလဲ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လုိပါတယ္။ သူ႔မွာေရာဂါပိုး ရွိ၊ မရွိ ေသခ်ာသိရေအာင္ ေသြးစစ္နုိင္ ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းလက္ေတြ႔မွာ လုပ္နုိင္ဖို႔ခက္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားနုိင္မယ့္ ကာရာအိုေက၊ အနွိပ္ခန္းက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္၊ ၿပည့္တန္ဆာေတြပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ အၿပင္ေခၚထုတ္ၿပီး ေသြးစစ္ခုိင္းဖို႔ ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ သူတို႔က ေသြးစစ္ထားတာ မၾကာေသးဘူး၊ ပိုးမရွိပါဘူးလုိ႔ ေၿပာတာကိုလဲ ယုံရခက္ခက္ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္အေဖာ္က လိင္ဆက္ဆံဖက္ မ်ားနုိင္မယ့္သူဆိုရင္ေတာ့ သူတုိ႔ဘာေၿပာေၿပာ (တခ်ိဳ႔ကုိယ္နဲ႔ပဲ အတူေနတာလို႔ ေၿပာတာ ရွိပါတယ္) ကြန္ဒုံးေပါက္သြားရင္ အေရးေပၚေဆး ၾကိဳေသာက္သင့္ပါတယ္။
       ေသြး၊ ေသြးပါတဲ့ တံေထြး၊ နို႔၊ လိင္အဂၤါက ထြက္တဲ့အရည္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔မႈရွိတဲ့အခါ ကြန္ဒုံးမပါခဲ့ရင္၊ ကြန္ဒုံးေပါက္ေနခဲ့ရင္ ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံသူနွစ္ဦးမွာ တေယာက္ေယာက္က ကာလသားေရာဂါ (ဥပမာ ဆီးပူေညာင္းက်-ဂနို) ရွိေနရင္လဲ ေဆးေသာက္သင့္ပါတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးဘာေတြခံစားရနုိင္လဲ

မူးေဝတာ၊ ပ်ိဳ႔အန္တာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာေတြ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ မူးလြန္းလို႔ ဘာမွမလုပ္ခ်င္မကိုင္ခ်င္ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေဆးေသာက္ေနစဥ္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လုိလဲ

- ကုိယ္ခံအားစနစ္ေကာင္းဖို႔ အိပ္ေရးဝဝအိပ္ၿပီး အာဟာရမွ်တေအာင္ စားပါ။
- ေဆးေသာက္လို႔ မူးေဝေအာ့အန္ၿပီး နွုံးခ်ိေနရင္ အနားယူခ်ိန္ကို တိုးၿပီးယူပါ။
- ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးပမာဏကို အခ်ိန္မွန္ နာရီမလြဲပဲ ေသာက္ေပးပါ။ အခ်ိန္လြဲတာ၊ ရက္မမွန္တာေတြရွိရင္ ေဆးယဥ္ပါးမႈ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။
- ေဆးေသာက္တာကို အေနွာက္အယွက္ ေပးလာၿပီဆိုရင္ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲတာကို ေလွ်ာ့ၿပီးသုံးတာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ လုံးဝေရွာင္ၾကဥ္တာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ လုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။
- ဆရာဝန္ကို အသိမေပးပဲ ေသာက္ေနတဲ့ေဆးကို မရပ္ပါနဲ႔။
- လက္ကိုင္ဖုန္းပဲၿဖစ္ၿဖစ္ နာရီကိုပဲၿဖစ္ၿဖစ္ နိွုးစက္ေပးထားၿပီး ေဆးေသာက္မယ့္အခ်ိန္ကို သတိရေအာင္ လုပ္ထားသင့္ပါတယ္။
- ေဆးေသာက္ဖို႔ေမ့သြားခဲ့ရင္ သတိရရခ်င္းေသာက္ပါ။ ေနာက္တၾကိမ္ေသာက္ရမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္ေနရင္ေတာ့ ေမ့သြားတဲ့ ေဆးကိုပါေပါင္းၿပီး ၂ ခြက္စာေသာက္ တာမ်ိဳးမလုပ္ရပါဘူး။
- ေဆးေသာက္ေနစဥ္ ညအိပ္ခရီးသြားရဖို႔ရွိရင္ ေဆးယူသြားဖုိ႔ မေမ့ပါနဲ႔။ အခ်ိန္မွီေသာက္နုိင္ေအာင္ အၿပင္သြားတုိင္း ကုိယ္နဲ႔မကြာ ေဆာင္ထားတာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။
- ေဆးေသာက္ေနစဥ္အတြင္း ကုိယ့္အမ်ိဳးသမီး၊ ခ်စ္သူရည္းစားနဲ႔ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ တၿခားတေယာက္ေယာက္နဲ႔ၿဖစ္ၿဖစ္ လိင္ဆက္ဆံမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ကြန္ဒုံးကို မၿဖစ္မေန စနစ္တက် သုံးဖို႔လိုပါတယ္။

ေဆးေသာက္ၿပီးရင္ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ

ေဆးေသာက္ၿပီးလုိ႔ ၃ လ (၁၂ပတ္)အၾကာမွာ ေသြးၿပန္စစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အေၿဖက ပိုးမေတြ႔ဘူးဆိုရင္ေတာ့ စိတ္ခ်က္လက္ခ် ေနလို႔ရပါၿပီ။ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥမို႔လို႔ ဓာတ္ခြဲခန္းနွစ္ခုကို ခြဲစစ္သင့္ပါတယ္။